Судралиб юрувчилар синфи reptilia

Бош скелетининг мия қутиси (неурокраниум) ва юз-висцерал бўлимлари эмбрионал ривожланишда мустақил тараққий этсада, вояга етган судралиб юрувчиларда улар бирикиб кетади. Энса бўлимида тўртта: иккита ён энса, битта устки энса ва битта асосий энса суяклари бор.

Бош скелетининг мия қутиси (неурокраниум) ва юз-висцерал бўлимлари эмбрионал ривожланишда мустақил тараққий этсада, вояга етган судралиб юрувчиларда улар бирикиб кетади. Энса бўлимида тўртта: иккита ён энса, битта устки энса ва битта асосий энса суяклари бор.

Скелет

шейный отдел
хвостовой отдел
грудной отдел
поясничный отдел
крестцовый отдел
грудная клетка

Овқат ҳазм қилиш органлари. Оғиз, ҳар хил тузилишга эга бўлган тил, жағ ва танглай суякларига бириккан тишлар (фақат тимсоҳларнинг тишлари махсус чуқурчаларда (альвеолаларда) жойлашади). Оғиз бўшлиғида сўлак безлари бўлиб, унинг шиллиқ секрети оғиздаги озиқни ҳўллаш ва ютиш учун хизмат қилади. Заҳарли илонларда баъзи бир сўлак безлари заҳар ишлаб чиқарадиган безга айланган. Оғиз бўшлиғи ва ҳиқилдоқдан кейин қизилўнгач бошланади ва ошқозонга қўшилади. Ошқозон-ўн икки бармоқли ичак-ингичка ичак- йўғон ичак-кўричак ингичка ичак билан йўғон ичак чегарасида жойлашган- тўғри клоака. Ошқозон ости бези ўн икки бармоқли ичакда ўрнашган. Ошқозоннинг орқа учида талоқ бор. Қорин бўшлиғининг олдинги қисмини катта, кўп паллали жигар эгаллаган. Унинг ички томонида ўт пуфаги жойлашган, ўт пуфаги йўли ўн икки бармоқли ичакнинг бошланиш қисмига очилади.

Нафас олиш органлари.

Нафас олиш органлари.

Бурун-оғиз-учта тоғайдан ташкил топган ҳиқилдоқ- трахея- иккита қисқа най шаклидаги бронх-ўпка (илонларда чап ўпка палласи бўлмайди). Нафас акти бошқа барча амниоталардагидек кўкрак қафасининг кенгайиши ва торайиши билан содир бўлади.

Қон айланиш системаси. Юраги уч камерали. Юрак қоринчаси чала тўсиқ билан иккига бўлинган. Артериал конус редукцияланган, веноз синуси эса ўнг юрак бўлмасига қўшилган. Артерия системаси. Юрак қоринчасининг ўнг томонидан ўпка артерияси ва чап аорта ёйи чиқади. Юрак қоринчасининг чап томонидан эса ўнг аорта ёйи чиқади. Юрак қоринчаси қисқарганда, унинг пастки деворига ўрнашган чала тўсиқ юрак қоринчасининг устки деворигача тегиб, юрак қоринчаси ўнг ва чап томонларини бир-биридан тўлиқ ажратиб қўяди.