Sud buyrug’ini chiqarish bo’yicha talablar reja: I. Kirish. II. Asosiy qism

Hal qiluv qaroriga nisbatan qo‘yilgan navbatdagi talab uning asosli bo‘lishidir. Sud hal qiluv qarorini faqat sud majlisida tekshirilgan materiallar bilan asoslashi belgilangan.
Hal qiluv qarorining asosliligi uning qonuniyligi bilan uzviy bog‘liq. Agar sud hal qiluv qaroriga nisbatan qo‘yilgan birinchi talab, ya’ni uning qonuniy bo‘lishi hal qiluv qarorining huquqiy tomoni bo‘lsa, asoslilik esa uning faktologik tomoni hisoblanadi.
Darhaqiqat, moddiy huquq normalarini to‘g‘ri tatbiq etish uchun yuridik ahamiyatga ega bo‘lgan faktlarni aniqlab olish talab etiladi. Hal qiluv qarorida sud muhokamasida ishtirok etgan taraflar tomonidan to‘liq bayon qilingan, ishni hal etishda muhim ahamiyat kasb etgan holatlarning barchasi bayon etilsa hamda taraflarning huquq va majburiyatlarini belgilovchi holatlarni tasdiqlovchi dalillar keltirilsa asosli, deb hisoblanadi.Isbotlash uchun isbotlash predmetini tashkil qiluvchi faktlar tegishli bo‘lib, ular oxir oqibat tegishli moddiy huquq norma-larini qo‘llash bilan aniqlanadi. Agar ish bo‘yicha yuridik ahamiyatga ega bo‘lgan faktlar belgilanmasa, qaror asosli emas, deb topiladi va yuqori instansiya sudlari tomonidan bekor qilinadi. Shuning uchun ham sud hal qiluv qarorida qaror bilan belgilangan faktlarni tasdiqlovchi dalillar ko‘rsatilishi lozim. Faktlarni isbotlan-masligi qarorning asosli emasligidan darak beradi.Sud hal qiluv qarori bilan tan olingan holatlar agar belgilangan tartibda tasdiqlangan va isbotlash vositalari orqali tasdiqlangan bo‘lsa, u isbotlangan, deyiladi.Agar javobgar arz qilingan talabni tan olsa, sud hal qiluv qarorining asoslantirish qismida faqat arz qilingan talabning tan olinganligi va uning sud tomonidan qabul qilinganligi ko‘rsati-lish bilan cheklanadi. Arz qilingan talablar tan olinsa, boshqa holatlar qayd etilmaydi (FPKning 253-moddasi to‘rtinchi qismi)


Hal qiluv qarorining mazmuni - Sudning hal qiluv qarori protsessual hujjat sifatida aniq va ravshan ifodalangan quyidagi to‘rt qismdan:
Har bir qism o‘zining matni va mazmuniga ega bo‘lib, ular birgalikda sud hal qiluv qarorini tashkil qiladi. Shuning uchun hal qiluv qarorini yozishda sudlar FPKning 253-moddasi bilan belgilangan birin-ketinlikka rioya qilishlari talab etiladi.