Суд амалиётини умумлаштириш материаллари тўплами (кўчирмалар)

9. Ижарага берувчи ижарага олувчидан ижара шартномаси 
муддати тугаганлиги муносабати билан ижарага берилган мул-
кни қабул қилишдан ўзи бош тортса, мулкни қайтариш муддати 
ўтиб кетганлиги учун ижара ҳақини талаб қилишга ҳақли эмас.

---

135
«ал-Ҳилол» аж (ижарага берувчи) хўжалик судига мурожаат 
қилиб, Фкнинг 554-моддаси 2-қисмига асосан «асил» хк (ижа
-
рага олувчи)дан ижара шартномаси муддати тамом бўлган кун
-
дан мулкни қабул қилиш-топшириш далолатномаси имзоланган 
кунга қадар давр учун 5 700 000 сўм ижара ҳақини ундиришни 
сўраган.
биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарори билан даъво 
қаноатлантирилган.
апелляция инстанция судининг қарори билан ҳал қилув 
қарори бекор қилиниб, даъвони қаноатлантириш рад этилган.
ишдаги ҳужжатлардан кўринишича, «ал-Ҳилол» аж ва 
«асил» хк ўртасида ижара шартномаси имзоланган. унга кўра, 
«ал-Ҳилол» ажга тегишли 52 кв.м майдонда жойлашган бино 
«асил» хкга ижарага берилган. ижара шартномасининг амал 
қилиш муддати тугаган бўлса-да, ижарага олувчи бинони ижарага 
берувчига топширмаган.
тарафлар ўртасида тузилган ижара шартномасида унинг амал 
қилиш муддати тамом бўлгандан кейин ижарага олувчи бинони 
тарафлар имзолайдиган қабул қилиш-топшириш далолатномасига 
асосан қайтариши лозимлиги кўрсатилган.
жавобгар шартноманинг амал қилиш муддати тамом бўлиши 
билан бинони бўшатиб берган ва бир неча маротаба даъвогарни 
огоҳлантириб, шартномада келишилган далолатномани расмий
-
лаштиришга тайёрлигини маълум қилган. бироқ далолатнома даъ
-
вогар томонидан ўз вақтида расмийлаштирилмаган.
Фкнинг 554-моддаси иккинчи қисмига асосан, агар ижара
-
га олувчи ижарага олган мол-мулкни қайтармаса ёки кечиктириб 
қайтарса, ижарага берувчи кечиктирилган барча вақт давомида 
мол-мулкдан фойдаланганлик учун ҳақ тўлашни талаб қилишга 
ҳақли.
аммо мазкур низода ижарага берилган бинонинг ўз вақтида 
далолатнома асосида топширилмасдан қолишига ижарага берув
-
чининг бинони қабул қилишни рад этганлиги сабаб бўлган.