Struktur tilshunoslik: ildizlari va yo‘nalishlari

Yosh grammatikachilar qarashlarining asosiy nuqtalari sifatida quyidagilarni ko‘rsatish mumkin:

1. Qiyosiy-tarixiy tilshunoslikning eng katta kamchiligi shundan iboratki, ular tillarrri qiyoslab o'rganishga, bobo til shakllarini hayolan tiklashga asosiy e ’tiborni qaratdilar, lekin so'zlovchi shaxsning o ‘zi nazardan chetda qoldi. So‘zlovchi shaxsning nutqiy faoliyat mexanizmi, psixologiyasi, tilning ichki taraqqiyoti singari masalaiarga e'tibor qaratilmadi.

Qiyosiy-tarixiy tilshunoslikning ana shu yo‘l qo‘ygan kamchi- liklarini e’tiborga olgan holda Brugman va Ostxaflar, eng awalo, lingvistikaning tadqiqot obyektini o ‘zgartirishni maslahat beradilar. Ularning fikricha, tillarni qiyosiy o‘rganayotgan olim ularning bobo til holatini tiklashga emas, balki hozirgi hdlatini tadqiq etishga asosiy e’tiborrri qaratishi kerak.

2. Natijada yosh grammatikachilar tilni organizmning psixofi- ziologik faoliyati sifati talqin etdilar. Bunday talqin tilshunoslik metodologiyasining o‘zgarishiga olib keldi. Ya’ni, tilni o‘rganishning yangi tamoyili eski yozma yodgorliklar tilini emas, balki so‘zlashayotgan kishilar nutqini o ‘rganish va til tarixi tahlili davomida fonetik qonuniyatlar va analogiyalarni e'tiborga olish lozim, deb hisobladilar.

3. Tilshunoslikda tadqiqot obyektining o‘zgarishi nazariy asos- ning o‘zgarishiga olib keldi. Ularning metodologik tamoyilida til faqat o‘zi uchun yashaydigan msondan ta^qaridagi, uning ustida2

Yosh grammatikachilar yo‘nalishining shakllanishi K.Brugman (1849 -1919 ), G. Ostxaf (1847 -1909 ), G. Paul (1846 -1921 ),B. Delbryuk (1842—1922), A. Leskin (1840—1916) singari Leypsig universiteti olimlari nomi bilan bog'liqdir. Shuning uchun ham hu yo‘nalish tilshunoslikning Leypsig maktabi deb ham nomlanadi.