Strategik menejment

Vertikal integratsiya
Vertikal integratsiya - shunday usulki, bu usul yordamida kompaniya texnologik zanjirda o’z chiqish bosqichlarini (orqa integratsiya) yoki uning kirish bosqichlarini (oldinga integratsiya) tashkil qiladi.(11-rasm).
Texnologik zanjirning
bosqichlari va vertikal integratsiya yo’nalishlari

Tarmoqning jalb qiluvchanligi	Raqobatli pozitsiya
	Yaxshi	O’rta	Zaif
Yuqori	G’olib	G’olib	Suroq belgisi
O’rta	G’olib	O’rta biznes	Yutqazuvchi
Quyi	Daromad ishlab chiqaruvchi	Yutqazuvchi	Yutqazuvchi

Kompaniyalar portfelini muvozanatlashmaganlik turlari

Asosiy muammolar	Umumiy belgilar	umumiy tuzatishlar
«Yutqazuvchilar» xaddan tashqari kup	Moliyaviy oqimlarning mos emasligi. Daromadning mos emasligi O’sishning mos emasligi	«Echintirish» (tugatish) «Yutqazuvchi» urta korxonalarda «xosilni yig’ib olish» «Daromad ishlab chiqaruvchilar»ni sotib olish. G’oliblarni sotib olish
«Suroq belgilari» xaddan tashqari kup	Moliyaviy oqimlarning mos emasligi. Daromadning mos emasligi.	«Echintirish» (tugatish) Tanlab olingan «suroq belgilarida» «xosilni yig’ib olish»
«Daromad ishlab chiqaruvchilar» xaddan tashqari kup	O’sishning mos emasligi Ortiqcha moliyaviy oqimlar	«G’oliblar» ni sotib olish Tanlab olingan «suroq belgilari»ni hustirish va rivojlantirish
«G’oliblar» xaddan tashqari kup	Mablag’larning ortiqcha talab qilinishi Boshqarishda ortiqcha urinishlar o’sish va daromadning barqaror emasligi	Tanlab olingan «Rivojlanayotgan g’oliblar»ni «echintirish» «Daromad ishlab chiqaruvchilar»ni sotib olish

O’rta korxonalar portfelidagi nomutanosiblik belgilari va maqbul kirish

strategiyalari

Portfelning kamchiliklari	Kirish strategiyasi
«daromad» ishlab chiqaruvchilarining kamchiliklari	kompaniyaning etuk tarmoqlardagi xaridlari
«g’oliblar»ning kamchiliklari	-
«suroq belgilari»ning yoki «rivojlanayotgan g’oliblar»ning kamchiligi	paydo bulayotgan yoki usib borayotgan soxalardagi ichki tadbirkorlik

O’rta korxonalarni tavsiflari	Qulay tarmoq	Noqulay tarmoq
«Rivojlanayotgan g’olib»		«Echintirish»
«Yutqazuvchi»	«xosilni yig’ib olish» / «echintirish»	«xosilni yig’ib olish» yoki tugatish
«Suroq belgisi»	«Echintirish»	Tugatish

8-mavzu. Diversifikatsiyalangan kompaniyanig strategik tahlili

Kompaniya xo’jalik portfelining o’sish/ulush BKG matritsasi

yuqori (>1) quyi (<1)

Mak Kisney matritsasi

Tarmoqning jalb qiluvchanligi	Raqobatli pozitsiya
	Yaxshi	O’rta	Zaif
Yuqori	G’olib	G’olib	Suroq belgisi
O’rta	G’olib	O’rta biznes	Yutqazuvchi
Quyi	Daromad ishlab chiqaruvchi	Yutqazuvchi	Yutqazuvchi

Kompaniyalar portfelini muvozanatlashmaganlik turlari

Asosiy muammolar	Umumiy belgilar	umumiy tuzatishlar
«Yutqazuvchilar» xaddan tashqari kup	Moliyaviy oqimlarning mos emasligi. Daromadning mos emasligi O’sishning mos emasligi	«Echintirish» (tugatish) «Yutqazuvchi» urta korxonalarda «xosilni yig’ib olish» «Daromad ishlab chiqaruvchilar»ni sotib olish. G’oliblarni sotib olish
«Suroq belgilari» xaddan tashqari kup	Moliyaviy oqimlarning mos emasligi. Daromadning mos emasligi.	«Echintirish» (tugatish) Tanlab olingan «suroq belgilarida» «xosilni yig’ib olish»
«Daromad ishlab chiqaruvchilar» xaddan tashqari kup	O’sishning mos emasligi Ortiqcha moliyaviy oqimlar	«G’oliblar» ni sotib olish Tanlab olingan «suroq belgilari»ni hustirish va rivojlantirish
«G’oliblar» xaddan tashqari kup	Mablag’larning ortiqcha talab qilinishi Boshqarishda ortiqcha urinishlar o’sish va daromadning barqaror emasligi	Tanlab olingan «Rivojlanayotgan g’oliblar»ni «echintirish» «Daromad ishlab chiqaruvchilar»ni sotib olish

O’rta korxonalar portfelidagi nomutanosiblik belgilari va maqbul kirish

strategiyalari

Portfelning kamchiliklari	Kirish strategiyasi
«daromad» ishlab chiqaruvchilarining kamchiliklari	kompaniyaning etuk tarmoqlardagi xaridlari
«g’oliblar»ning kamchiliklari	-
«suroq belgilari»ning yoki «rivojlanayotgan g’oliblar»ning kamchiligi	paydo bulayotgan yoki usib borayotgan soxalardagi ichki tadbirkorlik

9-mavzu. Ta’lim sohasida strategik rejalashtirish O’zbekistonda uzluksiz ta’lim tizimining boqichlari¹⁶

Yosh	O’quv yurtining turi		Ma’lumot darajasi
31	Katta ilmiy-xodim- izlanuvchilar va mustaqil tadqiqotchilar institutlari		Oliy o’quv yurtidan keyingi ta’lim
30
29
28
27
26
25
24	Oliy ta’limning kasbiy dasturlari (tibbiyot, o’qish muddati 12 yilgacha)	Magistratura (2 yildan kam bo’lmagan)	Oliy ta’lim
23
22		Umumiy oliy ta’lim dasturlari (4 yildan kam bo’lmagan)
21
20
19
18	Akademik litsey (o’qish muddati 3 yil)	Kasb-hunar kolleji (o’qish muddati 3 yil)	O’rta maxsus, kasb- hunar ta’limi
17
16
15	Umumiy o’rta maktab (o’qish muddati 5 yil)		Umumiy o’rta ta’lim
14
13
12
11
10	Boshlang’ich maktab (o’qish muddati 4 yil)
9
8
7
6	II bosqich		Maktabgacha ta’lim
5
4
3	I bosqich
2

¹⁶ Doklad «Sistema obrazovaniya Uzbekistana (reforma v tsifrax i faktax) proekta ABR/YuNESKO TA № 2947-UZB
«Monitoring realizatsii obrazovatelnix reform»
KADRLAR TAYYORLASH MILLIY MODELI
Avvalo, shuni ta’kidlash zarurki, bundan o‘n besh yil oldin qabul qilingan, Kadrlar tayyorlash milliy dasturi deb nom olgan Ta’lim sohasini isloh qilish dasturi mamlakatimizda yangi jamiyat qurishning bosqichma-bosqich va tadrijiy rivojlanish prinsipiga asoslangan iqtisodiy va siyosiy islohotlarning biz tanlagan “o‘zbek modeli” — o‘z taraqqiyot yo‘limizning ajralmas tarkibiy qismidir.

KADRLAR TA^UY^sY^hbO^u R^daL^sA^turS^jH^iddM^iy
_Iiz_Lla_Ln_Iis_Yh
_Mva _Ota_Ddq_Eiq_Lot_Ilarning, jahondagi

taraqqiy topgan ilg‘or mamlakatlar tajribasini umumlashtirishning
natijasi sifatida o‘tmishda majburan singdirilgan kommunistik mafkuraning qolip va andozalaridan butunlay voz kechish, odamlarning, birinchi navbatda, unib-o‘sib kelayotgan avlodning ongida demokratik qadriyatlarni mustahkamlashga qaratilgan bo‘lib, qisqacha aytganda, bu dastur hayotda o‘z fikriga, o‘zining qarashlari va qat’iy grajdanlik pozitsiyasiga ega bo‘lgan, har tomonlama etuk va mustaqil fikrlaydigan shaxsni shakllantirishni maqsad qilib qo‘yadi.

KADRLAR TAYYORLASH MILLIY MODELI

KADRLAR TAYYORLASH MILLIY MODELI

«TA’LIM TO’G’RISIDA»GI QONUN

FAN
KADRLAR TAYYORLASH MILLIY DASTURI

SHAXS

DAVLAT VA JAMIYAT

UZLUKSIZ TA’LIM

ISHLAB CHIQARISH

MAKTABGACHA	UMUMIY O’RTA	O’RTA MAXSUS	OLIY TA’LIM	OLIY O’QUV	KADRLAR	MAKTABDAN
TA’LIM	TA’LIM	KASB –XUNAR TA’LIMI		YURTIDAN KEYINGI TA’LIM	MALAKASINI OSHIRISH VA ULARNI QAYTA	TASHQARI TA’LIM
					TAYYORLASH

KADRLAR TAYYORLASH MILLIY MODELI

Milliy modelning bosh maqsadi- komil inson va yetuk malakali mutaxassis yetishtirish
Shaxs

Ishlab chiqarish

Fan

Uzluksiz ta’lim