Strategik menejment ” fanidan kurs ishi mavzu: Kompaniyaning bozordagi strategik va moliyaviy ahvolini baholash uslubiyotlari. Bajardi

4.Korxonada mavjud strategik muammolar va ularni bartaraf etish yo’llari

Strategik masalalar kompaniyaning biznes maqsadlariga erishish uchun e'tiborni talab qiladigan muhim jihatlarni anglatadi. Soddalashtirilgan strategik rejalashtirish markazidan Tomas Amblerning so'zlariga ko'ra, strategik masalalar hal qilish uchun puxta qarorlar va tushuntirishlarni talab qiladi va biznes faoliyatiga jiddiy ta'sir ko'rsatadi. Ular tashkiliy tuzilma, mahsulotlar, marketing, inson resurslarini boshqarish, mijozlarga xizmat ko'rsatish, resurslarni boshqarish, strategik hamkorlik, biznes modellari va strategik boshqaruvni o'z ichiga oladi.

Bugungi kuchli raqobat muhitida muvaffaqiyat kuchli biznes strategiyasiga bog'liq. Biznes menejerlari va ularning xodimlari mijozlarga sifatli xizmat ko'rsatishga sarmoya kiritishlari va turli xil to'g'ri mahsulotlarni taklif qilish orqali mijozlarning qoniqishini ta'minlashlari kerak. Forbes’ning biznes tahlilchisi Bob Evansning so‘zlariga ko‘ra, biznes-menejerlar rivojlanayotgan bozor ehtiyojlarini, jumladan, tashkiliy qayta qurishni qondirish uchun biznesni o‘zgartirishlari kerak. Bugungi biznes muhiti mijozlarga asoslangan; shuning uchun kompaniyalar mijozlarni qondirishni ta'minlash uchun sifatli mijozlarga xizmat ko'rsatishni birinchi o'ringa qo'yishlari kerak.
Marketing, inson resurslarini boshqarish, mahsulotni ishlab chiqish va strategik ittifoqlar kabi boshqa strategik masalalar biznesning aniq maqsadlariga muvofiq hal qilinishi kerak. Ushbu strategik muammolarni hal etmaslik biznes operatsiyalariga zarar etkazadi, bu esa yo'qotishlarga olib keladi. Rahbariyat qarorlar qabul qilish va bo'ysunuvchi xodimlarga chalkashliklarni oldini olish va samaradorlikni oshirish uchun ko'rsatmalar berish uchun javobgardir.¹²
Strategik masalalarning ikki turi mavjud: tashqi va ichki.

• 
  Tashqi strategik muammolar sizning nazoratingizga bog'liq bo'lmagan omillar tufayli yuzaga keladi.
  
• 
  Ichki strategik muammolar sizning tashkilotingiz ichki omillar tufayli duch keladigan muammolardir.
  

Tashkilot bilan ishlashda har qanday samarali strategiya yordamchisi qiladigan birinchi qadam ularning muammolarini tushunishdir. Tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, 75% dan ortig'i uchta asosiy chelakka bo'linadi: jarayonni tushunish, moslashish va strategik maqsadlarni belgilash va saqlash.
Noaniqlik
Hamma odamlar, lekin, ayniqsa, biznes rahbarlari, noaniqlikdan katta noqulayliklarga duch kelishadi. Jahon iqtisodiyotidagi noaniqlik, kredit bozorlaridagi noaniqlik, yangi qoidalar biznesga qanday ta'sir qilishi haqidagi noaniqlik, raqobatchilar nima qilayotgani haqidagi noaniqlik va yangi texnologiyalar biznesga qanday ta'sir qilishi haqidagi noaniqlik - bular tugamaydigan ro'yxatning boshlanishi xolos. Xulosa shuki, noaniqlik qisqa muddatli diqqatni jamlashga olib keladi . Kompaniyalar qisqa muddatli natijalar foydasiga uzoq muddatli rejalashtirishdan qochadilar, noaniqlik ko'pincha bahona bo'ladi. Bu to'g'ri tuyulishi mumkin bo'lsa-da, biz kelajakni besh yilni strategik rejalashtirishning muvaffaqiyatsizligi deb hisoblaymiz va bu qiymatni yo‘q qilishga olib kelishi mumkin. Shuning uchun hal qilinishi kerak bo'lgan muammo ko'proq reaktiv, qisqa muddatli e'tiborga bo'lgan ehtiyojni xabardor, uzoq muddatli strategiyalarga bo'lgan ehtiyoj bilan muvozanatlashdir. Kelajakda besh yilni strategik rejalashtirishning muvaffaqiyatsizligi qiymatni yo'q qilishga olib kelishi mumkin.
Globallashuv
Lean Methods Group tomonidan o'tkazilgan intervyularda Fortune 500 ro'yxatidagi 10 ta bosh direktordan yetti nafari globallashuv muammolarini o'zlarining asosiy tashvishlari sifatida tilga olishadi. Xorijiy madaniyatlarni tushunish mavjud mahsulot va xizmatlar bilan yangi bozorlarga chiqish qobiliyatidan tortib, yangi mijozlar uchun yangi mahsulot va xizmatlarni loyihalashgacha, bir necha oy oldin maʼlum boʻlmagan paydo boʻlgan, buzuvchi raqobatchilarni tan olishgacha boʻlgan hamma narsada muhim ahamiyatga ega. Yechilishi kerak bo'lgan muammo - yaxshiroq ma'lumot to'plash va tahlil qilish orqali xalqaro bozorlar va madaniyatlarni yaxshiroq tushunishdir. Shunga o'xshab, dunyoning deyarli barcha yirik iqtisodiyotlariga davlat aralashuvining aql bovar qilmaydigan darajasi global bozorda ancha katta noaniqlikka olib va bu xalqaro operatsiyalarni boshqarishni tobora qiyinlashtirmoqda.
Yirik kompaniyalar innovatsiyalar bilan kurashmoqda va ko'pchilik bosh direktorlar uchun eng yaxshi innovatsion jarayon kun tartibining birinchi o'rinda turadi.
Innovatsiyalar
Qizig'i shundaki, ko'plab kompaniyalar ko'proq innovatsion madaniyatlarni yaratishga intilayotganini ko’rsatmayabdi so’rovlar. Hech bo'lmaganda yirik kompaniyalar (Global 1000) emas, lekin kompaniyalarning kichrayishi bilan bu ba'zilarini o'zgartiradi. 2009 yilda birinchi tadqiqotlar o'tkazilganda, bu topilma katta ajablanish bo'ldi va o'shandan beri hech narsa o'zgarmadi. Yirik kompaniyalar innovatsiyalar bilan kurashayotganga o‘xshaydi va ko‘pchilik bosh direktorlar uchun eng yaxshi innovatsion jarayon kun tartibida birinchi o‘rinda turadi, ammo innovatsion madaniyat g‘oyasi ko‘pchilik uchun juda qo‘rqinchli ko‘rinadi. Yechilishi kerak bo'lgan muammo - bu tashkilot ustidan nazorat tuyg'usini saqlab qolgan holda qanday qilib innovatsion bo'lishdir.
Hukumat siyosati va tartibga solish
O'zgaruvchan tartibga solish muhiti har doim ma'lum sohalarda tashvish tug'diradi, ammo noaniq energetika, atrof-muhit va moliyaviy siyosat bugungi kunda deyarli barcha kompaniyalar uchun qaror qabul qilishni qiyinlashtirmoqda. To‘g‘ri, so‘nggi bir-ikki yil ichida hamma narsa o‘z joyiga qo‘yilgandek tuyuladi, lekin rostdan ham shundaymi? Biz ularda yo'qligini aniqlaymiz; shunchaki noma'lum tartibga solish muhiti bilan shug'ullanish tezda yangi odatiy holga aylanib bormoqda va kompaniyalar qayg'uga qaramay, qanday "bu" bo'lishidan qat'iy nazar, u bilan ishlashga qaror qilishmoqda. Mijozlar yoki aksiyadorlarning yanada "yashil" bo'lishga bo'lgan talabi, yangi uglerod solig'i tufayli xarajatlarning oshishi tahdidi, korporativ soliq stavkalarining doimiy ravishda o'zgarishi yoki biznes uchun yaqinlashib kelayotgan ko'p narsa hal qilinmagan.
Ta'minot zanjirlari
Talabning noaniqligi va ozg'in bo'lish zarurati tufayli kompaniyalar har qachongidan ham kichikroq zaxiralarni olib yurishmoqda. Shu bilan birga, tovar narxlarining keskin o'zgarishi, ob-havo bilan bog'liq uzilishlarning aniq o'sishi va xomashyo uchun raqobatning kuchayishi ta'minotdagi ta'minot zanjiri noaniqligini rejalashtirishni har qachongidan ham qiyinlashtiradi. Jahon moliyaviy inqirozidan besh yil o'tgach, yirik mijozlarining talablarini qondirish uchun zarur bo'lgan kreditni olish uchun kurashayotgan kichik etkazib beruvchilar allaqachon noqulay vaziyatni yanada kuchaytirmoqda. Hal qilinishi kerak bo'lgan muammo nafaqat eng kam xarajatlarni ta'minlaydigan, balki ta'minot zanjiri uzilishlari xavfini kamaytiradigan ta'minot zanjiri strategiyasini ishlab chiqishdir.Axborot olish, tahlil qilish va noyob tushunchalarni ishlab chiqishda murakkab yondashuvlarning etishmasligi ko'plab kompaniyalarni bezovta qiladi.
Strategik fikrlash va muammolarni hal qilish
Biznes duch keladigan eng katta muammolar bevosita tadqiqot natijasi shuni ko’rsatadiki, axborotni olish, tahlil qilish va noyob tushunchani ishlab chiqishda murakkab yondashuvlarning yo'qligi ko'plab kompaniyalarni noqulay ahvolda qoldiradi; ular uzoq muddatli strategik imperativga ega emas va buning o'rniga yildan yilga bir strategiyadan ikkinchisiga o'tishadi. Bugungi biznes rahbarlarining kundalik muammolarni hal qilish qobiliyatini to'g'ri hal qilish cheklaydi. Shuning uchun korporativ menejerlar bir yong'indan ikkinchisiga o'tishga moyil bo'lib, ularning rahbarlari qaysi birini o'chirishga harakat qilmoqdalar va ko'p hollarda tez o'zgaruvchan biznes muhiti birinchi navbatda bu yong'inlarni yoqib yuboradi


Xulosa
Ushbu mavzuni o’rganish davomida korxona va firmalarning kuchli va zaif tomonlarini tahlil etish, ularning tub sabablarini o’rganish hamda bartaraf etish yo’llari va uslubiyatlari bilan tanishib chiqishga muvaffaq bo’ldim. Eng avvalida, korxonaning strategik mavqeyini aniqlash metodlari bilan tanishib chiqdim. Har qanday korxona strtegiyasiga ega bo’lishi hamda uni hayotga tatbiq etishga harakat qilishi kerak. Korxonalarning kuchli va zaif tomonlarini aniqlashda SWOT va PEST singari xalqaro tan olingan tahlil uslublarini qo’llash juda ham qo’l kelishini aniqladim. Ayniqsa, bu ikki tahlil vositalari birga qo’llanganda juda ham samarali integratsiya paydo bo’lishini kuzatdim. Undan tashqari har bir firma kuchli tomonlarini saqlab qolishi, kuchsiz tomonlarini esa kuchli tomonlariga aylantirishi kerak ekanligini o’rgandim. Har doim tashqi omillarni ham inobatga olib boorish zarur shu orqali tashqi xavf-xatarlar bartaraf etiladi va mavjud imkoniyatlardan foydalaniladi. Shuningdek o’rganilgan ilmlar orqali mamlakatimizning ilg’or korxonalaridan biri bo’lmish, “Artel” kompaniyasini qisqa tahlildan o’tkazdim va unda mavjud kuchli va kuchsiz jihatlar, tashqi xavf-xatarlar va imkoniyatlar bilan tanishib chiqdim. Yana shuni aytishim kerakki, firmaning xarajatlariga bog’liq strategiyasi ham korxonaning kuchi va kuchsiz jihatiga aylanishi mumkin ekan shu sababdan, bu omillarga e’tiborli bo’lish korxona menejeri uchun juda ham muhim talablardan biri sanaladi. Korxonada yoki biznesda mavjud strategiyalar muammoli bo’lishi mumkin. Aynan shuning uchun strategiya monitoring uni zamon va makon bilan ham ohang holda ishab chiqish firma muvafaqqiyatining muhim omillaridan biri sanaladi.