Strategik menejment ” fanidan kurs ishi mavzu: Kompaniyaning bozordagi strategik va moliyaviy ahvolini baholash uslubiyotlari. Bajardi

2.Mavjud strategiyani tekshirish va samaradorligini aniqlash uslublari

SWOT va PEST tahlillarini qo’llash Mavjud strategiyani doimiy ravishda monitoring qilish, uning samaradorligini oshirish yo’llariga intilish har qanday korxona uchun ahamiyatli masaladir. Biz korxona va firmalarni tahlil qilishning bir qancha metodlarini keltirib o’tishimiz kerak.

SWOT-tahlil. SWOT – inglizcha Strengts (kuchlar), Weaknesses (zaif tomonlar), Opportunities (qulay imkoniyatlar) va Threats (taxdidlar) suzlaridan tuzilgan akronimdir. Kompaniyaning ichki holati asosan S vaW bilan, tashqi muhiti esa O va T ko`rsatkichlarda ifodalanadi. Albert Xamfri SWOT tahlilining yaratuvchisidir. U 1960 va 1970 yillarda korporativ rejalashtirish nima uchun muvaffaqiyatsizlikka uchraganini aniqlashga kirishdi va ushbu jarayonda SWOT-tahlilni ishlab chiqadi. Garchi SWOT tahlili biznes olamida tug’ilgan bo’lsa ham ( u biznes egalari va tahlilchilar uchun zarur vosita bo’lib qolmoqda ) undan foydalanish shu bilan tugamaydi.
Kuchli tomonlari: korxona uchun yaxshi narsalar va ular korxona rivoji uchun yordam beradigan hamda sizni boshqalardan ajratib turadigan tomonlar.Siz ushbu kuchli tomonlarni saqlab qolishni xohlaysiz.
Kamchiliklari: korxona uchun yomon bo’lgan jihatlar. Siz xohlagan narsa yo’qoladi yoki kuchga aylanadi (agar iloji bo’lsa). Ehtimol, sizning eng katta zaifligingiz har bir vaziyatni nazorat qilish zaruratidir. Siz rejalar tuzasiz. Agar ular o’zlari kerak bo’lgandek ketmasa, bu sizni chindan ham tashlab yuboradi.
Imkoniyatlar: Boshqa tahlillar bilan solishtirganda, imkoniyatlarga ta’sir qilish ehtimoli kamroq. SWOT holatida siz imkoniyatlarni aniqlashga intilish zarur, keyin esa ulardan foydalanish yo’lga qo’yiladi. Albatta, korxona imkoniyatlarni ham yaratishi mumkin (agar iloji bo’lsa). Biroq, ushbu tahlilda yaratish emas balki mavjud imkoniyatlar asosiy diqqat e’tiborda bo’ladi. Shunday ekan mavjud imkoniyatlarni o’z foydangiz uchun qanday ishlatishni topishga va o’rganishga e’tibor qaratish zarur.
Xavf-xatarlar: korxonalar duch kelishi mumkin bo’lgan xavf-xatarlar va ularning oldini olish, risklarni optimallashtirish va kutilmagan holatlar uchun maxsus strategiyalarni ishlab chiqishga kata ahamiyat berish kerak.⁷
SWOT tahlili – bu kompaniyaning hozir nima qilayotganini tahlil qilish va kelajak uchun muvaffaqiyatli strategiyani ishlab chiqishda yordam beradigan vositadir. SWOT, shuningdek, korxonani to’xtatib turadigan yoki himoya qilmasa, raqobatchilari foydalanishi mumkin bo’lgan biznes sohalarini ham aniqlashi mumkin. SWOT tahlili ichki va tashqi omillarni, ya’ni tashkilot as hu va tashqarisida sodir bo’layotgan narsalarni o’rganadi. Shunday qilib, bu omillarning ba’zilari nazorat ostida bo’ladi, ba’zilari esa yo’q. Har qanday holatda ham, iloji boricha ko’proq omillarni aniqlash, yozib olish va tahlil qilish undan so’ng, javob sifatida qilish mumkin bo’lgan eng oqilona harakat aniqroq bo’ladi. SWOT tahlil matritsasi bilan tanishib chiqamiz.
2-jadval