Strategik marketing

 
8.4. Bevosita marketing 
 
Ko‘rib  o‘tganimizdek,  vositachisiz  bevosita  savdo  sanoat  bozorlari  uchun 
odatiy  hol  bo‘lib,  bu  erda  potensial  mijozlarning  soni  kam  bo‘ladi  va  ular  oson 
topiladi, tovarlar esa  murakkab bo‘lib, ko‘pincha  maxsus buyurtma bo‘yicha etkazib 
beriladi va narxi yuqori bo‘ladi. SHunisi qiziqki, so‘nggi yillarda sotishning bu usuli 
eng  kutilmagan  joylarda:  iste’mol  tovarlari  va  xizmatlari  bozorlarida  paydo 
bo‘lmoqda. Buni avvalo telemarketing, radio va televidenie kabi teskari aloqali yangi 
kommunikasiya  vositalari  hamda  buyurtmalarni  qabul  qilishning  elektron 
vositalarining  rivojlanishi  bilan  izohlash  mumkin.  Bevosita  marketing  uyushmasi 
bevosita  marketingga  shunday  ta’rif  beradi:  “Bevosita  marketing  -  istalgan 
mijozdan  o‘lchash  mumkin  bo‘lgan  javob  olish  va  yoki  u  bilan  bitim  tuzish 
maqsadida  bir  yoki  bir  necha  reklama  vositalaridan  foydalanadigan  interaktiv 
tizimdir” 
Bu  ta’rifga  ko‘ra,  bevosita  marketingni  do‘konsiz  savdo,  ya’ni  vositachilarsiz 

---

 
170 
 
 
marketing  tizimi  deb  tushunmaslik  kerak.  Bu  masalaga  oydinlik  kiritish  uchun 
bevosita  savdo  tizimi  (bevosita  marketingning  o‘zi)  bilan  «bevosita  aloqalar» 
marketingining farqini ajrata olish kerak. 
 Bevosita  savdo  tizimida  xarid  uyda  turib  amalga  oshiriladi  va  tovar  uyga 
keltirib  beriladi:  firma  vositachilarsiz  bevosita  sotuvni  amalga  oshiradi.  Bunday 
do‘konsiz  savdo  pochta  orqali  tarqatiladigan  kataloglar,  bevosita  tarqatuv, 
telemarketing,  elektron  vositalar  orqali  xaridlar  va  hokazolar  yordamida  amalga 
oshiriladi.