Stomatologik kasalliklar profilaktikasi

 
Mavzu bo‘yicha interaktiv usul: 
"
Olmalar" usulini o‘tqazish uchun senariy 
Talabalarni teng guruhlarga bo‘linadi va turli xildagi mavzu bo‘yicha guruh a‘zolari daraxtdan 
savollar oladi va savol bo‘yicha to‘liq har bir a‘zo muammoni yechib to‘ldirib boradi. 
Muammoni echish uchun 5 min beriladi. So‘ngra javoblar tahlil qilinadi. Javobni to‘ldirish 
uchun boshqa guruh a‘zolariga imkoniyat mavjud. 
 
Mavzu matni: 
Gingivit ko‘rsatkichi (PMA) 
Stomatologiya amaliyotida milk shilliq pardasining yallig‘lanish darajasini baholash va bu 
yallig‘lanishning dinamik o‘zgarishini kuzatib, solishtirib borish maqsadida popillyar-marginal-
alveolyar ko‘rsatkich (PMA) keng ishlatiladi. Mazkur ko‘rsatkichning har xil modifikastiyada 
aniqlash yo‘llari mavjudligiga qaramay PaPMA (1960) tomonidan tavsiya qilingan oddiy, oson 
bajariladigan usul qulay hisoblanadi. 
Milkning yallig‘lanish darajasini mazkur usulda aniqlash uchun milk shilliq pardasi Shiller-
Pisarevlar taklif qilgan tarkibida yod va kaliy yodid saqlovchi eritma bilan bo‘yaladi. Bu usul 
milk shilliq pardasi hujayralari tarkibidagi glikogen (kraxmal) moddasining yod moddasi bilan 

---

35 
birikish reaksiyasiga asoslangan. Yallig‘lanish jarayonida milk shilliq pardasida glikogen 
moddasi oshadi. 
Yod-glikogen reaksiyasi natijasida yallig‘langan shilliq parda sohasi ko‘ngir jigarrang tus 
oladi. 
PMA ko‘rsatkichini baholash quyidagi kodlar mezoni bilan baholanadi (ballarda): 
O-yallig‘lanish yo‘q 
1 -yallig‘lanish faqat milk so‘rg‘ichida (P) 
2-marginal milk yallig‘lanishi mavjud (M) 
3-alveolyar milk yallig‘lanishi mavjud (A) 
PMA ko‘rsatkichi quyidagi formula asosida hisoblanadi: 
Ballar yig‘indisi 
PMA = - ————————— X 100% 
3 x tishlar soni 
Bunda tishlar soni tishlar qatori mavjud bo‘lgan hollarda yoshga nisbatan quyidagicha 
bo‘ladi: 
6 - 11 yosh - 24 tish 
12 - 14 yosh - 28 tish 
15 va yuqori - 30 tish 
Mabodo tishlar qatorida ma‘lum tishlar bo‘lmasa unda ballar yig‘inidisi og‘izda bor tishlar 
soniga bo‘linadi. 
Odatda sog‘lom kishilarda PMA. ko‘rsatkichi 0 ga tengdir. Tekshirish natijasida olingan 
ko‘rsatkich raqami qancha katta bo‘lsa, milk yallig‘lanishi shuncha jadal suratda kechadi.