Statistika, ma’lumotlar va statistik fikrlash i-bob. Mundarija

Ortga nazar tashlang O’zini-o’zi tanlashni foydalanadigan so’rov tanlanmalariga asoslangan har qanday xulosalar mumkin bo’lgan ijtimoiy taraflar qarshiligi sababli shuhbali.


M
1.6-misol
Ma’lumotlarni yig’ish
usuli - gipnozga
sezuvchanlikni o’rganish


uammo Tennessi universiteti psixologlari insonlarni gipnozga sezuvchanligini yuzasidan o’rganish o’tkazdi (Psychological Assessment, 1995 yil mart). Psixologiya universitetining 130ta talabasidan iborat tasodifiy tanlanmadan har birisi an’anaviy gipnozni ham kompyuter yordamidagi gipnozni ham sinab ko’rdi. Ulardan qariyb yarmisi tasodifiy tartibda avvalisiga an’anaviy amaliyotni, keyin esa kompyuter yordamidagi amaliyotni o’tish uchun taqsimlandi. Boshka yarmi tasodifiy tartibda avvalisiga kompyuter yordamidagi amaliyotni, keyin esa an’anaviy amaliyotni o’tish uchun taqsimlandi. Barcha talabalar gipnoz qismlaridan so’ng talabani gipnozga sezuvchanligini o’lchash uchun mo’ljallangan savolnomalarni to’ldirishdi. Talabalar ikki guruhlarning sezuvchanlik baholash taqqoslamasini o’tkazing.
a. Ma’lumotlarni yig’ish usulini aniqlang;
b. Ma’lumotlar tanlanmasi reprezentativ bosh to’plam deb hisoblanadimi?


Echimi a. Bu erda eksperimental birliklari psixologiya talabalari hisoblanadi. Tadqiqotchilar talabalar avvalambor gipnozning qaysi turini (an’anaviy yoki kompyuter yordamidagini) sinab ko’rganligi (tasodifiy taqsimlash orqali) tufayli ishlab chiqilgan eksperiment ma’lumotlarni yig’ish uchun ishlatildi.
b. 130ta psixologiya talabadan iborat tanlanma Tennessi universiteti barcha talabalar uchun tasodifiy edi. Agarda bosh to’plamning maqsadli guruhi bu Tennessi universiteti barcha psixologiya talabalari bo’lsa, ehtimol ko’prokki, bu tanlanma reprezentativ hisoblanadi. Biroq, tadqiqotchilar boshqa, yanada keng bosh to’plam haqida xulosa chiqarish uchun tanlanma ma’lumotlari ishlatilishi mumkin emas deb ogohlantiradi.