Musobaqa faoliyatining guruhlashgan modelida xokkeydagi kuchli markaziy hujumchilar.
(Jarikov, SHigaev – 1983).
Bellashuv modeli o‘zining xususiyatlarini sport faoliyatidagi musobaqalar vaqtida ko‘rsatadi.
YOsh sportchilarning sport natijalari o‘quv dastur-larida, sport mahoratining dinamikasini o‘sishi va olimpiada darajalariga etishida optimal yoshini hisobga olgan xolda rejalashtiriladi.
YOsh sportchilarning yirik musobaqalardagi mate-riallarini taxlil qilganda, Rossiyada va jahondagi kuchli sportchilarning ko‘p yillik dinamik natijalari klas-sifikatsiya darajalari bo‘yicha asoslanadi. Buni tasdiqlash uchun o‘quvchilarning XV spartakiadasi alohida intizom natijalari (6,10 jadvalda) ko‘rsatilgan. Ko‘rinib turib-diki, 1978–yildagi o‘quvchilar spartakiadasining g‘oliblari va finalchilari yuqori natijalarni quyidagi sport turlarida egalladilar; suzishda, ayollar gimnastikasida, engil atletikada, ko‘pkurashda, balandlikka sakrashda. Alohida aytib o‘tishimiz kerakki, engil atletikaning uloqtirish turi «kech kelgan» sport turligiga qaramasdan yuqori natijalarni I–razryad finalchilari bilan teng qo‘lga kiritdi.
Ko‘p mutaxassislarning fikriga ko‘ra, (S.M.Mukinoy, V.I.CHudinova–1978; V.P.Filina–1980; V.N. Fomina–1980; V.N.Platonova–1980 va boshq.) sport ustasi normativlarini bajarishda, ko‘pgina sport turlarida, erkaklar 19-20 yoshda, ayollar 17-19 yoshda birinchi marta katta yutuqlarni qo‘lga kiritdilar.
6.10- jadval
Sport turi
|
Birinchi g‘oliblikni kiritishdagi yoshi
|
Akademik eshkak eshish
Basketbol
Boks
Kurash
Konkida yugurish sporti
Tog‘ chang‘i sporti
Suzish
Sport gimnastikasi
Og‘ir atletika
Konkida figurali uchish
Futbol
Xokkey
|
Erkaklar
|
|
Ayollar
|
17–20
|
|
16–19
|
19–20
|
|
16–18
|
18–20
|
|
–
|
19– 21
|
|
–
|
18–19
|
|
17–18
|
20–22
|
|
18–20
|
14–16
|
|
12–15
|
18–20
|
|
13–15
|
19–21
|
|
–
|
13–16
|
|
13–15
|
20–21
|
|
–
|
20–23
|
|
–
|
Jadvalda keltirilgandek sport maktablarining bitiruvchilari 17–18 yoshda I sport razryadi normativlari talablarini egallash mumkin.
Musobaqa faoliyatining model xarakteriskasi 3 ta guruhga bo‘linadi.
Hamma turlar uchun umumiy; alohida sport turi o‘ziga xos (A.A Novikov, V.V Kuznetsov, B.N SHustin 1978).
YAna ham mukammal xarakteristikasini quyidagicha turlarda ko‘rish mumkin.
Modelning umumiy xarakteriskasi hamma uchun va alohida guruhlar uchun sport turlarida sportchi kuchining bellashuv vaqtida teng taqsimlanish hisoblanadi. (yugurish, yarim final, final, yakkama yakka olish, o‘yinlar).
Uning yordami bilan sportchining maxsus jismoniy, taktik, ruhiy tayyorgarligini baholash mumkin.
6.11-jadval
Harakat vaqti
|
Ko‘rsatkichlar o‘lchami
|
qizlar
|
yigitlar
|
Itarish
|
Itarish burchagi
Bel aylanmasini burchagi
Ugol sgibaniya bedra maxovoy nogi.
|
54-55
94-99
66-68
|
49-51
102-104
63-64
|
Vertikal
|
Oyoqlardagi tizza bo‘g‘imlarini buklash burchagi.
Ugol sgibaniya maxovoy nogi v kolennom sustave.
|
140-141
36-37
|
142-144
34-35
|
Tushish
|
Ugol sgibaniya maxovoy nogi v kolennom sustave
Bel aylanmasini burchagi
|
147-148
34-35
|
149-151
28-29
|
Umumlashgan va maxsus model xarakteristikasi quyidagilar.
Kuchlilik va tezlilik sport turida:
a) yugurish, snaryad tarqatish, yugurishdagi qadamini soni, burilish, oxirgi qadamlardagi tezlik, ritmik-sur’at tuzilishi;
b) yo‘nalishlar va final kuchayishidagi amplituda, snaryad uchish burchagi, itarish burchagi;
v) uchish tezligi;
Mavsumiy sport turlari:
a) alohida masofaning tezligini o‘tishi;
b) harakat tempi;
v) qadam uzunligi.
Murakkab koordinatsiya xarakatidagi sport turi:
a) yuqori murakkablikning elementlar soni;
b) sakrash qiyinchiliklarining elementlar soni;
v) qiyinchiliklarning koeffitsenti;
g) asosiy bellashuvlarda o‘rta baho.
YAkkakurash sportlarida:
a) hujum qiluvchi va himoya qiluvchi harakatining natijaviyligi;
b) hujum qiluvchi va himoya qiluvchi harakatning aktivligi;
v) hujum qiluvchi va himoya qiluvchi harakatning ob’yomi;
g) hujum qiluvchi va himoya qiluvchi harakatning har-xilligi.
Do'stlaringiz bilan baham: |