Sport va harakatli 0‘yinlar

To‘rtburchakdan to‘p otish

O ‘yinga tayyorlanish. Maydonchada o'lchamlari 8x4 metrdan 20x10 metrgacha to‘g‘ri to‘rtburchak chiziladi. Tomonlarining nisbati 2:1 teng bo‘lishi shart. Maydonchaning o'rtasidan bo‘linib, ikkita kvadrat hosil qilinadi. 0‘yin voleybol maydonchasida o‘tka- zilsa, yana ham yaxshi.

0‘ynovchilar teng ikki jamoaga bo‘linadilar. Har bir jamoa o‘z onaboshisini saylaydi, so‘ng chek tashlab kim birinchi bo‘lib o‘yinni boshlashi aniqlanadi.

Jamoalarning o‘yinchilari o‘zlarining kvadratlarida erkin joylashadilar, onaboshilar esa kvadrat tashqarisida turadilar. 0‘yinni boslilaydigan onaboshiga to‘p beriladi.

O Yinning tavsifi. Ó‘qituvchining signalidan keyin onaboshi o‘z jamoasidagi o'yinchilarga to‘pni otadi, ular to‘pni ilib olib, raqib tomondagi o'yinchilardan birortasiga tegizishga harakat qiladilar. Buning uchun to‘pni ilib olgach, bir necha marta bir- birlariga yoki onaboshiga uzatib, to‘satdan, raqib o‘yinchilarga qarab otadilar.

íkkinchi jamoaning o'yinchilari esa to‘pga chap berib, uni yerga tushmasidan ilib, to‘pni bir-birlariga yoki onaboshiga oshirib, raqib jamoasining o‘yinchilariga otishga intiladilar.

137





To‘p tekkan o‘yinchi o‘z kvadratidan chiqib, raqiblar tomon- dagi kvadratning bir chetida turadi. Agar bir tomondagi kvadratda birorta ham o'yinchi qolmasa, kvadrat ichiga onaboshining o‘zi tushishi shart.

U ham to‘p bilan urilsa, o'yinning birinchi qismi tamom bo‘ladi. Jamoalar o‘rin almashib, o‘yinni davom ettiradilar. 0‘yin voleybol singari 2—3 yoki 3—5 partiyadan iborat bo'ladi.

Oyinning qoidalari. 1. 0‘yinchilar chiziqni bosishlari mumkin emas. Agar u to'pni otish paytida chiziqni bossa, tekkan hisob- lanmaydi. To‘pdan qochayotgan paytda yoki aldamchi harakat qilishda chiziqdan o'tilsa, to‘p tekkan hisoblanadi. 2. To'pdan qochib turib, uni ilib olish mumkin. Bunday vaqtda to‘p tekkan hisoblanmaydi. 3. To‘p to‘ppa-to‘g‘ri borib tegsa, hisoblanadi. Yerdan yoki boshqa o‘yinchidan sakrab borib tegsa, hisoblanmaydi.

Metodik ko‘rsatmalar. 0‘yinda butun voleybol o‘yinni usullarini yoki to‘p uzatish usullarini, masalan, ko'krakdan ikki qo'llab, pastdan ikki qo'llab uzatishni qoMlash mumkin. 0‘yinga boshqa qoidalarni kiritish mumkin emas.

3. 
   Basketbol
   

1.