Спорт психологияси 1-маъруза спорт психологиясининг

5. Референт гуруҳлар
Социал психологияда яна референт гуруҳлар ҳам фарқланади. Референт ёки эталон гуруҳлар дейилганда,гуруҳ томонидан белгиланган меъёрлар, кўрсатма ва йўналишлар киши томонидан ўз ижтимоий ҳулқ – атворини шакллантиришда эътиборга олинибгина қолмай, балки улар ҳулқ-атворининг етакчи мотивига айланади. Инсон бир пайтнинг ўзида бир қанча гуруҳларнинг аъзоси бўлиб (мансублик гуруҳларининг аъзоси) ҳисобланар экан, у ўзини ҳамма билан ҳам идентификациялашни истамайди. Бунда инсон учун шундай гуруҳлар ҳам мавжудки, уларнинг фикри мазкур жамоа аъзоси учун ўта муҳим ҳисобланади. Масалан, спортчи ўзи муайян бир жамоада ўйнаб туриб,бошқа бир жамоанинг тактикаси ва ўйин услубини қўллаб -қувватлаши мумкин, бундай ҳолларда унинг учун референт гуруҳ бўлиб ўзининг жамоаси эмас, балки рақиб жамоаси ҳисобланади.
Референт гуруҳларнинг ўрни шундаки, улар ўзига хос стандартларни (меъёрларни) яратиб беради, мазкур меъёрлар асосида киши ўзига ва бошқаларга баҳо беради, улар таъсирида унинг ижтимоий қадриятлари ва установкалари шаклланади. Муайян гуруҳнинг стандартларини ўз хатти-ҳаракатлари учун намуна сифатида қабул қилар экан, киши айни пайтда мазкур жамоани ўзининг референт гуруҳи сифатида эътироф этади.
6.. Спорт жамоасининг таркиби
Жамоа таркибининг элементлари – бу мазкур жамоанинг аъзолари бўлган спортчилардан иборатдир. Бироқ спорт жамоасининг таркиби фақат улардангина иборат эмас. Спортчилар ўзаро мулоқотда бўлиб,ҳамкорликда ҳаракат қилар эканлар, жамоанинг ичида ҳам кўплаб кичик гуруҳчалар ташкил топади ва бу гуруҳлар бири –бири билан дуч келиб, жуда ранг-баранг ва турли қиёфага эга бўлган гуруҳ позициясини ташкил этадилар. Ушбу кичик гуруҳларнинг айримлари ташқи томондан мураббий ёрдамида муайян машғулот ёки мусобақавий вазифаларни бажариш учун ташкил этилади. Бундай ҳолларда спортчиларга олдиндан муайян хатти-ҳаракатлар ва муносабатлар дастури тақдим этилади. Шунинг учун ҳам бундай кичик гуруҳларни расмий гуруҳлар деб аташ мумкин. Бошқа кичик гуруҳлар эса жамоадаги ўзаро мулоқотлар асосида, спортчиларнинг ўзаро симпатияси, ҳурматлари вужудга келганда, уларнинг умумий қизиқишлари мавжуд бўлганда пайдо бўлади. Бундай кичик гуруҳларни норасмий гуруҳлар деб ҳам атайдилар.