Sport pedagogik maxoratini oshirish

VIII – BO’LIM. Xoda ustidagi xoreografiya xususiyatlari



Xoda mashqlari – ayollar gimnastikasi ko’pkurashning eng murakkab turlaridan biri. Mohiyatan bu xuddi erkin mashqlarning o’zi, ammo cheklangan tayanch maydonida bajariladi.

Xoda ustidagi mashqlar nihoyatda xilma xil, yuqorida bayon etilgan xoreografiya vositalari zahirasini deyarli to’lig’icha xoda ustida qo’llash mumkin.

Ko’pincha gilamda (polda) hech qiyinchiliksiz bajariladigan ancha oddiy harakat yoki holatlarni xoda ustida bajarish juda og’ir kechadi va maxsus tayyorgarlikni talab qiladi. Shuning uchun barcha harakat faoliyatlarini avval polda o’zlashtirib, keyin asta sekin ularni chinakkam tayanchga ko’chirish mumkin, bunda past yoki keng xodalardan, ularning ustiga o’rnatiladigan maxsus qoplamalardan foydalanish kerak (Bogdenova, 1983; Korenberg, 1976).

Xoda ustida xoreografiya elementlarini bajarishga o’rgatish to’g’ri qomatni o’zlashtirishdan boshlanadi. Qomat va mushak tarangligini (tonusini) his etish – xoda ustidagi barqarorlikning asosi. Mushak tarangligi holat mushaklar zo’riqishini optimal tarzda (lekin xaddan oshirmay) muntazam nazorat qilib turish bu mashaqqatli mehnat bilan tarbiyalanadigan murakkab harakat ko’nikmasidir. Bunda gimnastikachining diqqati asosan to’g’ri qomat va xoda ustida tananing barqarorligiga javob beradigan uchta zonaga jamlanishi kerak (Gaverdovskiy, 2002).