Sport menejmenti va iqtisodiyot

6-mavzu: Korporativ sektorda davlat ishtiroki

Reja:

1. Davlatning korporativ boshqaruvda qatnashishi

2. Davlat aksiyalar paketlarini boshqarishning maqsad va tamoyillari

3. Korporativ tuzilmalar va davlat o‘rtasidagi o‘zaro moliyaviy

munosabatlar tizimi
Davlatning korporativ boshqaruvda qatnashishi

Davlat korporativ boshqaruvda ikki yoqlama ishtirok etadi. Birinchidan,

zaruriyatga qarab korporativ boshqaruvning me’yoriy-huquqiy negizini hosil qilish
va takomillashtirish hamda aksioner jamiyatlari (AJ) tomonidan qonunchilik
me‘yorlariga rioya qilinishi ustidan nazorat qilishda qatnashadi.
Ikkinchidan, davlat ulushi mavjud aksiyadorlik jamiyatlar korporativ
boshqaruvida bevosita ishtirok qilish va - oltin aksiya qo‘llanilishi haqida hukumat
qarori qabul qilingan AJni boshqarishda qatnashish.

Davlat korxonalarini va davlat ishtirokidagi korxonalarni boshqarish bo‘yicha

jahon amaliyotida eng keng tarqalgan modellar mavjuddir. Shular jumlasiga:

Amerika modeli – bu model odatda ishlab - chiqarish sektorida davlatning
ulushi kichik bo‘lgan mamlakatlarda qo‘llaniladi. Ularda davlat aksiya paketlarini
shartnoma asosida xususiy boshqaruvchi kompaniyalariga berishi xususiyatlidir.
Mazkur modelda ―jamoatchilik uchun ochiq korporatsiyalar mafjud bo‘lib, ular mos ravishda tarmoq departamentlari va vazirliklarga bo‘ysunadilar.

Italiya modeli – korxonalarda davlat ulushi katta bo‘lgan davlatlarga xosdir.
Davlat korxonalarini va davlat aksiya paketlarini boshqarish uchun davlat mulki
vazirligiga qarashli ko‘p tarmoqli xolding kompaniyalari tashkil qilinadi.

Aralash model – yuqorida sanab o‘tilgan ikki modelning xususiyatlarini o‘zida
birlashtiradi. Germaniya, Fransiya, Buyuk Britaniya va boshqa mamlakatlarda
qo‘llaniladi.