Sotsial geografiya jumaxanov Sh., Toshpo’latov A

 Darslik
 
 
68 
qonuniyat asosida tarixiy, ijtimoiy-iqtisodiy omillar natijasida tarkib topgan. 
Jumladan, OTMlarning eng ko’pi, ya’ni 42 tasi mamlakatimiz poytaxti – Toshkent 
shahriga to’g’ri keladi. Ikkinchi o’rinni Samarqand viloyati, 9 ta oliy o’quv yurtiga 
egaligi bilan Qoraqalpog’iston Respublikasi uchinchi o’rinni egallagan (24-rasm). 
Bu esa ko’rinib turganidek, yuqoridagi omillarga bog’liq. Poytaxt va mamlakatdagi 
eng yirik shahar ekanligidan kelib chiqqan holda Toshkent shahrida oliy ta’lim 
muassasalarining ko’p joylashgani tabiiy holat. Chunki u siyosiy-ma’muriy markaz 
bo’libgina qolmay, ilmiy-texnik baza ham hisoblanadi. Samarqand esa qadimdan 
ilm-fan va madaniyat o’chog’i bo’lib kelgan. Qoraqalpog’iston Respublikasida 
ham ko’p bo’lishi lozim. Bu birinchidan, respublika taksonomiyasidagi ma’muriy 
birlik uchun zarur bo’lsa, ikkinchidan, mamlakatning boshqa hududlaridan odam 
juda siyrak cho’l zonalari bilan ajralib turishi ushbu joyning o’zida oliy ta’lim 
muassasalari va filiallarning joylashtirilishini taqazo etadi. 
Jizzax va Sirdaryo viloyatlarida OTMlar sonining kamligi ularning iqtisodiy 
geografik o’rniga bog’liq, ya’ni ulkan ilmiy va iqtisodiy salohiyatga ega Toshkent 
va Samarqand viloyatlariga tutashligi natijasida, u yerlardagi OTMlar o’qish 
istagida bo’lganlarni magnitdek tortib oladi. Lekin keyingi yillarda mazkur 
viloyatlarda ham oliygoh va filiallar ochilmoqda. 
Andijon, Namangan, Xorazm viloyatlarida ham ta’limga e’tibor va talab 
yuqori. Biroq mavjud vaziyatga mos holda, muassasalar soni nisbatan kam. Shu 
bois bu joylarda ham o’zgarishlar olib borilmoqda. Xususan, Namangan viloyatida 
2018/2019-o’quv yili davomida Namangan davlat universiteti va Rossiyaning Ural 
hamda Gersin tibbiyot oliygohlari bilan shartnoma asosida filial tashkil etildi. 
Endilikda talabalar ikki davlatda ham ma’lum muddat almashib o’qib, Rossiya va 
O’zbekiston diplomini olish imkoniyati paydo bo’ldi va h.k. 
Oliy mutaxassislik ta’limi bakalavrlik hamda magistraturaga bo’linadi. 

Bakalavrlik – “
bazaviy oliy ta’lim berish” demakdir. Unda o’qish 
kamida 4 yil davom etib, oliy ma’lumot va tayanch mutaxassislik diplomini olish 
bilan tugaydi. 

---