Son verstk indd

БЎЛАЖАК АМАЛИЙ САНЪАТ ЎҚИТУВЧИСИ КАСБИЙ
КОМПЕТЕНЦИЯСИНИНГ ТАРКИБИЙ МАЗМУНИ
Касбий фаолияти давомида ўз салоҳия
-
тидан максимал даражада фойдалана олади
-
ган, профессионал ва ижтимоий фаол бўлган 
малакали мутахассисларни тайёрлаш – уз
-
луксиз таълим тизими олдида турган муҳим 
вазифалардан ҳисобланади. Бу вазифаларни 
ҳал этишда, шубҳасиз, бўлажак мутахассис
-
ларнинг касбий компетенциясини шакллан
-
тириш ва ривожлантириш ҳал қилувчи роль 
ўйнайди. 
Ҳозирги кунда педагогик амалиётда 
«ўқитувчининг касбий компетентлиги» ту
-
шунчасини аниқлашда ягона ёндашув мав
-
жуд эмаслиги боис касбий компетентлик 
тушунчаси аниқ белгиланган таърифга эга 
эмас. Компетентлик ўқув жараёнида олинган 
билим, кўникма ва малакалар йиғиндиси ёки 
атроф-муҳит билан ўзаро муносабатлардаги 
муваффақият даражаси ҳисобланади. Касбий 
компетентликни ўқитиш билан эмас, балки 
фаолият билан боғлаш янада ўринлидир. 
Касб-ҳунар таълими муаммоларини ўр
-
ганадиган деярли барча муаллифларнинг 
таъкидлашича, тўлиқ касбий компетентлик 
фақат фаолият кўрсатадиган мутахассисда 
намоён бўлади, лекин унинг шартлари ва 
алоҳида жиҳатлари ОТМда таълим олиш 
даврида шаклланади. Масалан, А.К.Марко
-
ва касбий компетентликни атрофлича таҳлил 
қилиб, қуйидагича таърифлайди: «Касбий 
компетентлик – касбий билим, кўникмалар; 
касбий психологик ҳолатлар, касб талаб қи
-
ладиган муносабатлар; касбий билим ва кў
-
никмаларни эгаллашни таъминловчи шах
-
сий хусусиятлар каби таркибий қисмлардан 
иборат тизимдир» [4, 9 б.]. Л.П.Алексеева, 
Н.Н.Лобанова, Е.В.Попова, Н.С.Шаблыгина 
каби олимлар компетентлик тушунчасини 
шахснинг камолоти ва шахсга касбий вазифа
-
ларини бажаришда самарали ҳаракат қилиш 
ҳамда аниқ натижаларга эришиш имконини 
берадиган ҳолатни топиш билан боғлайди
-
лар. 
Шунингдек, К.Ж.Амиргазин, Н.В.Ефре
-
мичева, Л.В.Шокорова, А.С.Трофимен ко лар 
томонидан бу жараён бўлажак амалий санъат 
ўқитувчиларининг касбий- педагогик компе
-
тенцияларини шакллантириш нуқтаи наза
-
ридан кўриб чиқилган.
Н.А.Муслимовнинг фикрига кўра ўқи-
тувчи компетенцияси таянч ва махсус педа
-
гогик компетенциялардан иборатдир. Таянч