|
Key words:
training, computer design, improvement, vocational education, information and
communication training, motivational-value, informative, activity-management, reflective-productive,
interdisciplinary module, information-design tasks.
ютерли лойиҳалаш” тушунчаларини 5111000-
Касб таълими (Ер усти транспорт тизимлари
ва уларнинг эксплутацияси)” таълим йўна
-
лишига нисбатан қўлланилган ҳолда, янада
чуқурроқ тадқиқ этишни тақозо этади.
М.В.Едренкина [1] фикрича, касбий тай
-
ёргарлик – бу илмий билимлар, кўникмалар,
малакалар ва зарур шахсий-касбий сифатлар
-
ни ўзлаштириш жараёни ва унинг натижаси
-
дир. С.С.Салаватова “касбий тайёргарлик”
тушунчаси мазмунига касбий қизиқишлар,
қарашлар, тасаввурлар ва уларга мос келувчи
хулқ-атвор меъёрларини ҳам шакллантириш
-
ни киритишни таклиф этади [2; -146- б.].
34
Kasb-hunar ta’limi №1, 2020
МЕТОДИКА
Юқорида келтириб ўтилган ҳар бир таъ
-
рифда процессуал, шахсий ва мазмуний (би
-
лим, малака, кўникма) йўналишларга урғу
берилган. Биз тадқиқотимиз жараёнида касб
маҳорати юксак мутахассисларни тайёрлашда
шахсий сифатларни шакллантиришнинг
муҳим аҳамиятини асло истисно этмаган ҳол
-
да, касбий тайёргарликнинг процессуал ва
мазмуний жиҳатларини ўрганишга кўпроқ эъ
-
тибор қаратдик.
Шундай қилиб, бизнингча, касбий тай
-
ёргарлик деганда муайян фаолият соҳасида
ишларни бажариш имконини берувчи махсус
билимлар, малакалар ва кўникмалар тизи
-
мини шакллантириш жараёни ва натижаси,
касбий-педагогик тайёргарлик деганда эса,
тармоқ фанлари ўқитувчиларининг касбий
фаолиятини самарали амалга оширишига им
-
кон берувчи билимлар, малакалар ва кўник
-
маларни шакллантириш жараёни ва натижаси
тушинилади.
Касб таълими ўқитувчисининг тайёргар
-
лиги, битта ёки кўпи билан иккита фан бўйи
-
ча фаолият кўрсатадиган ўқув фан ўқитувчиси
тайёргарлигидан фарқли ўлароқ, қўшкасбли
-
ликни тақозо этади, чунки у ўрта маълумотли
мутахассисларни тайёрлаши учун ҳам ўқитув
-
чилик, ҳам ишлаб чиқариш соҳаси бўйича му
-
айян тайёргарликка эга бўлиши зарур. Бўлажак
касб таълими ўқитувчиларининг касбий тайёр
-
гарлиги қуйидаги ташкил этувчиларни ўз ичига
олади: психологик-педагогик ва ишлаб чиқа
-
риш-техник [3].
Бўлажак мутахассисларнинг ахборот-
коммуникацион тайёргарлигини компьютер
-
ли лойиҳалаш воситалари асосида такомил
-
лаштириш мақсадида олий техника таълим
муассасалари ўқув жараёнига биз томондан
“Компьютерли лойиҳалаш” мах сус курси
ишлаб чиқилди ҳамда олий техника таълим
муассасалари учун “Компьютерли лойиҳа
-
лаш” дарслиги ва дастури ишлаб чиқилиб,
олий ва ўрта махсус вазирлигининг 2018 йил
744-сонли буйруғига асосан дарслик сифати
-
да тавсия этилди.
Лойиҳалашни автоматлаштириш
деган
-
да лойиҳании ишлаб чиқиш жараёнини бажа
-
ришнинг шундай усули тушуниладики, бунда
лойиҳалаш процедуралари ва операциялари
лойиҳаловчининг компьютер билан чамбар
-
час мулоқотида амалга ошади.
Kомпьютерли лойиҳалашни яратиш
учун: математик методлар ҳамда методлар ва
ҳисоблаш техникаси воситаларини қўллаш
асосида лойиҳалашни такомиллаштириш;
излаш, ишлов бериш ва маълумотни чиқа
-
риш жараёнларини автоматлаштириш; опти
-
маллаштириш ва кўп вариантли лойиҳалаш
методларидан фойдаланиш; лойиҳа ҳужжат
-
ларини шакллантириш сифатини ошириш;
ижодий бўлмаган ишларни автоматлаштириш
ҳисобига лойиҳаловчилар меҳнатининг ижо
-
дий улушини ошириш; лойиҳалаш методла
-
рини унификациялаш ва стандартлаштириш;
лойиҳаловчи бўлимларнинг турли даражадаги
ҳамда вазифаси ҳар хил бўлган автоматлашти
-
рилган тизимлар билан мустаҳкам алоқада
ишлаши зарур.
Kомпьютерли лойиҳалаш
– автомат
-
лаштирилган лойиҳалашни бажарувчи лойи-
ҳаловчи ташкилот ёки мутахассислар жамо
-
аси билан боғланган автоматлаштирилган
лойиҳалаш воситаларининг мажмуидир.
Kомпьютерли лойиҳалашнинг асосий ва
-
зифаси – объект ва унинг таркибий қисмлари
-
ни лойиҳалашни автоматлаштирилган тарзда
бажаришдир [5].
Бўлажак касб таълими ўқитувчиларининг
ахборот-коммуникацион тайёргарлигини ком
-
пьютерли лойиҳалашни воситалари асосида
такомиллаштиришни моделлаштиришнинг
концептуал асоси сифатида биз моделли-ком
-
петенциявий ёндашувни ва унинг самарадор
-
лигини оширувчи мантиқий-ахборот ёнда
-
шувларини танладик.
Касб таълимида моделли-компетенци
-
явий ёндашув ўқув жараёнини ташкил этиш
модели бўлиб, бунда таълимнинг асосий мақ
-
сади бўлажак мутахассисларда касбий компе
-
тенцияларни шакллантиришдан иборат бўла
-
ди. Унга эришиш воситаси сифатида эса, касб
таълимининг моделли тузилмаси ва мазмуни
-
дан фойдаланилади.
Бўлажак касб таълими ўқитувчиларининг
ахборот-коммуникацион тайёргарлигини ком
-
пьютерли лойиҳалаш воситалари асосида
35
2020 №1, Kasb-hunar ta’limi
Do'stlaringiz bilan baham: |
