Soliq va soliqqa tortish (o'quv qollanma) : O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan darslik sifatida tavsiya etilgan

2 -§ .  Soliq  siyosati  haqida  tushuncha
O 'zbekiston  Respublikasi  soliq  siyosati-asosan  M ustaqillikning  dast- 
labki  kunlaridan  boshlab  am alga  oshirildi.  O 'zbekiston  Respublikasining 
1991-yil  31-avgustdagi  «O 'zbekiston  R espublikasining  davlat  M ustaqilligi 
t o ‘g ‘risida»gi  Q onunda  «Shu  kundan  e ’tiboran  O 'zbekiston  Respublikasi 
o 'zin in g   m ustaqil  soliq  siyosatini  olib  boradi»,  deb  ko'rsatilgan.  D avlatning 
soliq  siyosatining  asosiy  yo'nalishlari  O 'zbekiston  Respublikasi  K onsti- 
tutsiyasida  h am   ko'rsatib   o'tilgan.
M ustaqillikning  dastlabki  kunlaridan  boshlab  soliq  sohasida  b ir  q an ­
ch a  q o n u n la r  qabul  qilingan  edi. 
Shulardan  eng  asosiylari  O 'zbekiston 
Respublikasining  «K orxonalar,  tashkilotlar  va  birlashm alardan  olinadigan 
soliqlari  to 'g 'risid a»   va  «O 'zbekiston  Respublikasi  fuqarolari,  chet  el  fu- 
qarolari  va  fiiqaroligi  b o 'lm a g an la m in g   solig'i  to ‘g ‘risida»gi  qonunlari  va 
ularga  kiritilgan o'zgarishlar,  to 'ld irish lar edi.
S oliqlam ing  huquqiy  asosi  1997-yil  24-aprelda  qabul  qilingan  « O 'z­
bekiston  Respublikasining  Soliq  kodeksi»  b o 'ld i.  Soliq  kodeksining  qabul 
qilinishi  soliq  siyosatining  izchilligi  va  yaxlitligini  t a ’m inlashda  m uhim  
aham iyatga  ega  bo'ladi.
U m u m a n ,  siyosat  deganda,  davlatning  ilgaridan  belgilab,  aniqlab 
q o'ygan  chora-tad b irlari  yig'indisi  tushuniladi.  Soliq  b o 'y ich a  ishlam i  tash ­
kil  qilish  ham   m uayyan  siyosat  tarzida 
am alga  oshiriladi.  Soliq  siyosati 
davlatning  m oliya  siyosatini  eng  m uhim ,  tarkibiy  ajralm as  qism idir.
Soliq  siyosati  nim a?  Soliq  siyosati-davlatning  soliq 
borasidagi 
farm on,  q o n u n   va  q arorlam i  ijrosini  ta ’m inlash  ham da  u n i  tashkil  qilish- 
dagi  ch o ra -ta d b iriari,  sa ’y-harakatlari  yig'indisidir.  S hunday  ekan,  faqat 
m ustaqil  davlatgina o 'z   m ustaqil  soliq  siyosatiga  ega  b o 'la  oladi.
Soliq  siyosatini  ishlab  chiqish  m oliya-iqtisodiy  m unosabatlardan  kelib 
chiqadi.  D avlat  soliq  siyosati  orqali  respublika  iqtisodiyotini  barqarorlash­
tirishga  va  rivojlanishiga  h ar  to m o n lam a  faol  ta ’sir  ko 'rsatish   m um kin.
Soliqlar pul  m unosabatlari  b o 'lib ,  iqtisodiy  m unosabatlam ing tarkibiy 
qism i  ekan,  soliq  siyosati  ham   iqtisodiy  siyosatning  tarkibiy qism idir.