Soliq majburiyatining tugatilishi tartibi

Soliq siyosatini takomillashtirish kontsepsiyasi doirasida O’zbekiston Respublikasi soliq tizimining o’ziga xos xususiyatlari.

Soliq siyosatini rivojlantirishga xizmat qiluvchi eng avvalo iqtisodiyotni

erkinlashtirish va islohatlarni chuqurlashtirishni huquqiy qonunlar nafaqat

iqtisodiy balki ham ijtimoiy hamda siyosiy vazifalarni hal qilish asosiy rol

o’ynaydi. Respublikamizni soliq siyosatining huquqiy asoslari mustaqillikning

dastlabki kunlaridan boshlab kuchga kirganligi bevosita mustaqil soliq siyosatini

shakllantirish va davlat vazifalarini bajarishga xizmat qilishi fikrimiz dalilidir.

Mustaqil soliq siyosatini yuritish davlatning soliq munosabatlari doirasidagi

farmon, qonun va qarorlari ijrosini ta’minlash hamda uni tashkil qilish uchun

ishlab chiqilgan chora-tadbirlarga asoslangan, har tomonlama mustaqil

munosabatlarni va barqarorlashtirish yo’lida shakllanadi va rivojlanadi.

Soliq siyosati moliya siyosatining tarkibi sifatida bozor iqtisodiyotining

zaruriy qismi bo’lib hisoblanadi. Soliq siyosatining muvaffaqiyatli amalga

oshirilishi uchun u ilmiy jihatdan asoslangan bo’lishi shartdir. Soliq

munosabatlarini chuqur o’rganish, undan ilmiy xulosalar chiqarish orqaligina soliq

siyosatida katta muvaffaqiyatga erishish mumkin bo’ladi.

Soliq siyosatini soliq va soliq tizimini rivojlantirish maqsadida soliq to’lovlari

davlat oldida turgan vazifa va chora-tadbirlarni to’liq moliyaviy resurslar bilan

ta’minlash imkoniyati yaratilmas ekan, byudjet taqchilligiga duch kelishga to’g’ri

keladi. Bunday nuqsonlarni kelib chiqishning oldini olish va mutaxassislardan

tashkil topgan koordinatsion kengashni tashkil etish va ularga soliq

munosabatlarini dinamik o’zgarishini kuzatish orqali fikrlar va tavsiyalar ishlab chiqish mas’uliyatini yuklash maqsadga muvofiqdir. Bu esa quyidagi chora-

tadbirlarni ishlab chiqish borasidagi faolligini oshirishni taqozo etadi, ya’ni:

- soliqlarni zamonaviy ijtimoiy muhitni yaratishga qaratilishi;

- soliqlarni iste’molchilarga tushadigan og’irligini tinimsiz oqilona soliq

munosabatlarini qo’llash orqali engillashtirib borishni;

- zamonaviy soliq munosabatlarini yuzaga keltirish orqali faoliyat

ko’rsatuvchi xo’jalik sub’ektlarining sonini oshira borishi;

- soliq munosabatlari har tomonlama boshqa moliyaviy ko’rsatkichlar va

ularni o’sishiga monand olib borishiga zaruriy shart-sharoitlar yaratishni;

- xo’jalik sub’ektlari va aholini keng qatlamini soliq qonuniyatlariga amal

qilishi uchun zaruriy shart-sharoitlarni yaratib berishni. Shunday qilib soliqlarni

oqilona tartibga solishda, xalq manfaatlari yo’lidagi ta’sirchanligini oshirishda

byudjet taqchilligini oldini olishda soliq siyosati muhim o’rin egalomogi lozim.

Amalga oshirilayotgan chora-tadbirlarni, ya’ni kichik biznes korxonalarini

moliyaviy qo’llab-quvvatlash, korxonalarni modernizatsiyalash orqali ularni turli

faoliyat yurg’izishga qaratish, moliyaviy bozorni barqarorlashtirish, aholining keng

qatlamini moddiy qo’llab-quvvatlash, ijtimoiy muhofazani kuchaytirish va

xizmatlarni soliqdan kompleks foydalanish orqali amalga oshirish soliq siyosatini

barqarorlashtirishga qaratilishi bilan hal etilishi mumkin.

41.