Siyosatshunoslikka

Sotsial demokratiya.
Demokratiyaning keng tarqalgan model-
laridan biri sotsial demokratiyadir. 0 ‘zbekistonda siyosatshunos- 
likka doir ilmiy adabiyotlarda sotsialistik demokratiya, jamoaviy 
demokratiya, identitar demokratiya shaklida ham uchratish mum­
kin. Faqat sotsial demokratiyaning rivojlanish asoslari marksistik- 
sotsialistik g‘oyalarga borib taqalsada, u tarixiy rivojlanishi davrida 
mohiyatan o‘zgargan. Uni sobiq Ittifoq yoki shu kabi davlatlardagi 
sotsialistik demokratiya modeli bilan chalkashtirib yubormaslik ker- 
ak. Sotsial demokratiyaga sof jamoaviy yoki sotsialistik demokrati­
ya deb qarasak, unda muxolifat yot tushuncha hisoblanadi, xususiy 
mulk huquqi cheklanadi, ko‘ppartiyaviylik masalasi ham ochiq qo- 
ladi, o ‘zini xalq bilan bir narsa sifatida ko‘rsatuvchi totalitar rejim 
shakllanishi va insonlar huquqlari cheklanishi xavfi bor. Sotsial de­
mokratiyaning asosiy g‘oyalari- adolat, tenglik, erkinlik va birodar-
75 
Даль P. Демократия и её критики / Пер. с англ. под ред. Ильина М.
В ,-М .: РОССПЭН, 2003.
224

---

lik. Shuning uchun bugungi kunda sotsial demokratiyani mohiyatan 
ijtimoiy demokratiya sifatida tushunish maqsadga muvofiq sanaladi.
Masalan, buni hozirda 0 ‘zbekistonda faoliyat yuritayotgan “Ado- 
lat” sotsial demokratik partiyasi ustavi va saylov oldi dasturlaridan 
ham kuzatish mumkin. Partiya saylov oldi dasturlarida quyidagi tamo- 
yillar aks etgan: “Adolat - hayotimizning bosh mezoni, adolat - har 
bir inson uchun”, “Islohot - islohot uchun emas, avvalo inson uchun”, 
“Yangi uy qurmay turib, eskisini buzmang” yoki “Partiya o‘zini iqti- 
sodiyot va 
ijtimoiy 
sohalarda innovatsion taraqqiyotning, yaratilgan 
moddiy boyliklami 
adolatli taqsimlashning, 
qonunchilik va huquq- 
tartibotni mustahkamlashning, fuqarolaming huquq va qonuniy man- 
faatlariga amal qilishning, davlat hokimiyati va boshqaruv organlar- 
ining ochiqligi va