Siyosatshunoslikka

Milliy mafkuralar. 
Hozirgi zamonning mafkuralari qatorida mil­
liy mafkuralar muhim o‘rinni egallaydi. Ular kelib chiqishiga, maz- 
mun-mohiyatiga ko‘ra boshqa mafkuralardan farq qiladi.
Birinchidan, milliy mafkuralar dunyo mustamlakachilik tizimi- 
ning yemirilishi, yosh mustaqil milliy davlatlaming tashkil topishi 
va ulami qaramlik doirasidan chiqarish, rivojlantirish zaruriyati bilan 
maydonga keldi. XIX asming oxiri XX asming boshlarida G‘arbiy 
Yevropa milliy hayotning uyg‘onishini va milliy mafkuralaming 
gurkirab rivojlanishini o‘z boshidan kechirgan edi. Hozirgi kunga 
kelib bu tendensiyalar sobiq SSSR va boshqa sotsialistik mamlakatlar 
o‘rnida tashkil topgan respublikalarda yuz bermoqda.
Ikkinchidan, milliy mafkuralar faqat ayrim ijtimoiy, irqiy, etnik 
guruhning, xalqning manfaatigina emas, balki mustaqillik uchun, 
milliy hayotni rivojlantirish uchun kurash olib borayotgan xalqlar- 
ning dunyoda tutgan o‘mini, turmush tarzini, orzu-umidlarini, inti- 
lishlarini, manfaatlarini aks ettiradi.
53 Roskin M.G., Cord R.L., Medeiros J.A., Jones W.S. Political Science: An
Introduction. N ew Jersey: Pearson, 2013.-P.46.
196

---

Uchinchidan, milliy mafkuralar u yoki bu xalqlar qaramligining 
obyektiv negizlarini, ulami bartaraf etish va haqiqiy mustaqillikka 
erishish yo‘llarini ochib beradi.
To‘rtinchidan, milliy mafkuralar yosh, mustaqil davlatlar, xalqla- 
rining o ‘zligini anglashga, qaramlik doirasidan chiqishga, ulaming 
chinakamiga erkin bo‘lishiga, jahon hamjamiyatida munosib o‘mini 
topishga yordam beradi.
Albatta, milliy mafkuralaming barchasi bir xil emas. Ulaming 
ichida u yoki bu xalq uchun alohida sharoit yaratishga da’vo qiladi- 
gan mafkuralar ham uchrab turadi.
Biroq milliy mafkuralaming aksariyati xalqlaming haqiqiy orzu- 
umidlarini, intilishlarini aks ettiradi. Ular yosh davlatlar xalqlariga 
qaramlik asoratlarini bartaraf etish va mustaqillikni mustahkamlash 
yo‘llarini ko‘rsatib g‘oyaviy bayroq bo‘lib xizmat qiladi.