Siyosatshunoslikka

Roskin M.G., CordR.L., Medeiros J,A., Jones W.S. Political Science: An
Introduction. New Jersey: Pearson, 2013. -P. 107
97

---

Yagona g'oya.
Totalitaristlar tarix, iqtisodiyot va siyosiy va ijti­
moiy rivojlanish nazariyasini ilgari surishgan. Bu g‘oya dunyoni oq 
va qorada tasvirlagan va baxtli, mukammal jamiyat qurish tarafdori 
bo‘lgan, kimki unga qarshi chiqsa “xalq dushmani” hisoblangan. 
Barcha yagona g ‘oyaga ishonishi va o ‘rganishi lozim bo‘lgan. Barcha 
kommunist davlatlarda Marksist-Leninist g‘oyalar kurslari o‘qitilgan.
Yagona partiya.
Faqat yagona qonuniy partiya mavjuddir va yakka 
shaxs tomonidan boshqarilgan hamda shaxsga sig‘inish targ‘ib etil­
gan. Mussolini, Gitler, Stalin va Mao Tsedunlar odamlami o‘zlariga 
sig‘intirishgan. Partiyaga a’zo bo‘lish faqat aholining 10% ga to‘g‘ri 
kelgan va b.u sharaf hisoblangan. A’zolikning o ‘z imtiyozlari b o igan 
va evaziga a’zolar partiyani kuchli qo‘llab-quvvatlashgan. Ierarxik 
tarzda tashkil etilgan partiya yo davlatdan ustun bo‘lgan yoki huku­
matning qonuniy institutlari bilan mahkam bog‘langan. Partiya bar­
cha muhim o‘rinlami egallagan va fuqarolar uchun tashqi tomondan 
eng past darajada qulayliklar yaratilgan.
Tashkillashtirilgan terror.
Xavfsizlik politsiyasi fuqarolami 
qo‘rquvda saqlash uchun ham jismoniy ham ruhiy usullardan foy- 
dalangan. Natsistlar GESTAPOsi, Stalinning NKVDsi va Mussoli- 
noning OVRA tashkilotlari uchun qonuniy chegara bo‘lmagan. Max- 
fiy qamoqqa olish va azob berishga qarshi konstitutsiyaviy kafolat 
mavjud bo‘lmagan yoki e ’tibor qilinmagan. Yahudiylar, zodagonlar, 
sotsialistlar, kapitalistlar va ruhoniylar kabi umumiy sinflarga qarshi 
yo‘naltirilgan “xavfsizlik kuchlari”- yoki “Maxfiy politsiya” mavjud 
bo‘lgan. “Eshikning taqqillashi” ko‘pgina aholini qo‘rqitgan. Omma­
viy hibsga olish va qatl qilish hukumatning kuchini oddiy xalq kuch- 
sizligini namoyon etgan. Urushdagi qurbonlami hisobga olmagan 
holda, Sovet ittifoqida 62mln, kommunistik Xitoyda 35mln. va Natsist­
lar Germaniyasida 21 mln. aholi qurbon bo‘lgan. Ammo bunday terror 
uzoq davom etmagan. Sovet Ittifoqida Stalinning shafqatsiz usullari 
o ‘miga yumshoqroq jazolar va ishdan mahrum etish yoki uzoq joy- 
larga surgun qilish bilan qo‘rqitilgan24.