Siyosatshunoslikka

21 Tadjixanov B. S iyosiy va huquqiy tizimlar va ulam ing o ‘zaro aloqadorligi
// http://huquqburch .uz/uz/view/98
2 Словарь терминов и понятий по общ ествознанию. Автор-составитель
А.М. Лопухов. 7-е изд. переб. и доп. -М ., 2013. -С. 290-291.
91

---

2. Siyosiy tizimlarning faoliyat ko‘rsatish modellari va siyosiy
tizim tipologiyasi
Siyosiy tizim jamiyatda qanday foliyat ko‘rsatishi bo‘yicha turli 
nazariy modellar mavjud bo‘lib, ularda harakatlanish mexanizmi tas- 
virlangan.
D.Iston modeli (bu model teskari aloqa prinsipi modeli deb ham 
e’tibor etiladi). D.Iston siyosiy tizimni uning vositasida jamiyatda 
qadriyatlar (moddiy va ma’naviy) qat’iyat bilan taqsimlanadigan 
o‘zaro munosabatlar sifatida belgiladi va shu asosda, uning a’zolari 
o ‘rtasidagi ziddiyatlar bartaraf qilinishini ta’kidladi.
Birinchidan, siyosiy tizim jamiyatda qadriyatlami taqsimlashi 
kerak.
Ikkinchidan, siyosiy tizim bu taqsimotning majburiy ekanligiga 
fuqarolami ishontira olishi lozim.
D.Iston talqinidagi siyosiy tizimning modeliga ko‘ra, siyosiy tizim
- 1. «kirish» signali; 2. konversiya (o‘zgartirish, biror nimaga aylan- 
tirish jarayoni); 3. «chiqish» signaliga ega bo‘ladi. D.Iston kirishning 
ikki shaklini ajratib ko‘rsatadi: talab va qo‘llab-quvvatlash.
D.Istonning teskari aloqa prinsipi modeli
Ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy muhit
Talab
Qo ‘ 11 a b-q uv v a tl a sh
Konversiya
jarayoni
Hukumat, qaror
Qaror
Xatti-harakat
Я
5Й
В
r
нм
я
и
Qarama-qarshi aloqalar lialqasi
Manba: Roskin M.G., C ord R.L., Medeiros J.A., Jones W.S. P olitical Science: An