Siyosatshunoslik

An’anaviy terrorizm. 
A n’anaviy terrorizm klassik terrorizm
zam irida shakllangan bosqich b o ‘lib, uning asosiy xususiyatlari 
quyidagilardir:
1) terroristik aktlarni amalga oshirishning muayyan usullari 
va vositalari yaratildi. Bularga portlatish, qotillik, o ‘t qo‘yish, 
zaharlash, garovga olish kabi usullar ham da bom ba, pichoq, 
xanjar, pistolet, miltiq, turli zaharlar va porox kabi vositalar 
kiradi;
2) terrorizm o ‘z mafkurasini yaratdi, natijada, terrorizm - 
ning turli ko'rinishlari paydo b o ‘ldi (so
‘1
va o ‘ng, ijtimoiy va 
siyosiy, millatchilik, dunyoqarash, inqilobiy va boshqalar);
3) terrorizm ning ijtimoiylashuvi ro ‘y berdi, ya’ni u aholi- 
n in g tu rli q a tla m la ri o ra sid a , m a rg in a lla rd a n to rtib to
aristokratlargacha o ‘z ijtimoiy bazasiga ega b o ‘ldi;
291

---

4) 
terrorizm institutsionallashib, o ‘zining doimiy tashkilot- 
larini yaratdi va xalqaro xarakter kasb eta boshladi.
Zamonaviy terrorizm. 
Zamonaviy terrorizm terrorizm tarixi- 
dagi hozirgi bosqichdir. Uning asosiy xususiyatlari esa quyi- 
dagilardir:
1) terrorizm ommaviy xarakter kasb eta boshladi, ya’ni u 
tobora ko‘proq qurbonlik talab qilib, qo‘rquv va tahlika sola 
boshladi;
2) terroristlar odam lam i sarosimaga va dahshatga solishning 
zamonaviy usullari — gaz, bakteriologik vositalar, masofaviy va 
kosm ik aloqa, internet va OAVdan foydalanishga o ‘tdilar. 
Garovga olinganlar hayotiga, Yeming sun’iy yo'ldoshlari va hatto 
yadroviy arsenallarga nisbatan ham real xavf paydo b o ‘ldi.
Yuqoridagilarga asoslangan holda zamonaviy terrorizm XX 
asr 60-yillari oxirlaridan vujudga kelgan deb hisoblash mumkin. 
Zamonaviy terrorizm tomonidan zo‘rlikning noan’anaviy vosita- 
larining qo‘llanilishi real voqelikka aylandi. Jumladan, Yaponiya- 
dagi sintoizm dini totalitar sektalaridan biri bo‘lm ish Aum
Sinrikyo sektasining 1995-yilda Tokio metrosidagi passajirlarga 
qarshi zarin moddasini ishlatishi oqibatida 5500 inson jabrlandi. 
Yaponiya maxsus xizmatlari tom onidan tezkor chora-tadbirlar 
o ‘z vaqtida amalga oshirilmaganida jabrlanganlar soni 40 ming 
kishigacha yetishi mumkin edi1. Ushbu teraktdan so‘ng terrorist­
lar tom onidan zaharli gazlar, bakteriologik vositalarning, inter­
net va OAVning qo‘llanishi yanada kuchayib ketdi.