Siyosatshunoslik

3. Ommaviy axborot vositalarining jamiyatni
demokratlashtirishdagi roli
«Jamiyatimizning bugungi hayoti, uning barcha quvonch-
li, shu bilan birga, mashaqqatli, og‘ir tomonlari matbuot
va ommaviy axborot vositalarida о ‘zining qanchalik xolisona
aksini topsa, jam iyatim izda shunchalik adolat va
to‘g ‘riso‘zlik muhiti hukmron bo'ladi».
Islom KARIMOV.
Siyosiy kommunikatsiyaning mohiyati va vazifalari. 
Siyosat 
inson faoliyatisiz, ijtimoiy-siyosiy hayotni o ‘zaro bog‘lovchi,
219

---

yo'naltiruvchi turli xil ommaviy muloqotlarsiz, kommunikatsi- 
on jarayonlarsiz mavjud bo‘la olmaydi. O'tmishning an ’anaviy 
jamiyatlarida ommaviy muloqot vositalariga ehtiyoj katta bo‘lma- 
ganligi uchun bunday vositalar rolini choparlar, elchilar, 
xabarchilar bajarishgan. Biroq XIX—XX asrlardagi ilmiy-texnik 
taraqqiyot tufayli zamonaviy aloqa vositalari vujudga keldi va 
gurkirab rivojlandi.
«Kommunikatsiya» atamasi lotin tilidagi «communico» — 
ya’ni «birgalikda bajaram an», «bog‘layman», «m uloqotda 
bo‘laman» so‘zlaridan kelib chiqqan bo‘lib, insondan insonga, 
bir avloddan ikkinchi avlodga muayyan axborot, fikr, his-tuy- 
g‘uning uzatilishini anglatadi. Siyosiy kommunikatsiya esa siyosiy 
ma’lumot, axborotlami ishlab chiqish, uzatish va o‘zaro almashuv 
jarayoni bo‘lib, u siyosiy faoliyat tizimini shakllantiradi, shu 
tariqa siyosiy faoliyatga alohida bir mazmun baxsh etadi. Shuning 
uchun ham siyosiy kommunikatsiya siyosat olamidagi o ‘ziga 
xos ijtim oiy-inform atsion m aydondir. «Kommunikatsiya» 
atamasining to ‘laqonli ta ’rifini mashhur fransuz sotsiologi R. J. 
Shvarsenberg «Kommunikatsiya siyosiy m a’lumotlami uzatish 
jarayoni bo ‘lib, bu jarayon natijasida m a’lum otlar siyosiy 
tizimning turli elementlari o‘rtasida, shuningdek, siyosiy va 
ijtimoiy tizimlar o‘rtasida aylanadi», deya ifodaladi.
Umuman, siyosiy kommunikatsiya siyosiy voqea-hodisalar, 
jarayonlar to‘g‘risidagi bilim, ma’lumot va xabarlaming yig‘in- 
disidir. Uning yordamida siyosiy tajribalar, bilimlar uzatiladi, 
insonlar faoliyati yo‘naltiriladi, ulaming siyosiy adaptatsiyasi 
ro‘y beradi, siyosiy hayot tashkil etiladi.
Siyosatshunoslikda kommunikatsiyaning uch turi: