Sintaksis haqida umumiy ma’lumot

t obe hokim tobe hokim
kelishik
ko‘makchi a) qaratqich kelishigi b) egalik qo‘shimchasi
ohang
Masalan: choynakdan kattaroq, qalam bilan chizmoq, g’oliblik uchun kurashmoq, tez o’qimoq, chiroyli gul, o’quvchilarning sovg’alari, kitobning muqovasi


Tobe bo’lakning hokim bo’lakka birikish usullri quyidagilar:
1.Boshqaruv - tobe so'zning hokim so'zga tushum, jo'nalish, o'rin-payt va chiqish kelishigi qo'shimchalari yoki ko'makchilar yordamida bog'lanishidir. Masalan: do'stlarni hurmat qilmoq, g'alaba uchun kurashmoq, yoshlarga g'amxo'rlik qilmoq, sharoitga ko'ra yondashmoq.
Demak, boshqaruvda tobe so'z bilan hokim so'zning birikishi ikki xil:
1)kelishikli boshqaruv: ilg'orlarni tabriklash, uyga ketish, shaharda yashash, qishloqdan kelish;
2)ko'makchili boshqaruv: sayr haqida suhbat, paxta uchun kurash, sayohat to'g'risida gapirish.

*** Agar hokim bo‘lak belgi bildiruvchi so‘zlar bilan ifodalanib, qiyoslashga asos vazifasini bajarsa, qiyoslanuvchi so‘z chiqish kelishigi orqali bog‘lanadi. Uni quyidagi sxema orqali ifodalash mumkin:

Ot

- dan

Belgi bildiruvchi so’z

Sifat boshqaruvida hokim so’z sifat bo’lib, tobe so’z chiqish kelishigi yoki ko’makchi shaklida bo’ladi. Masalan: Oydan go’zal, asaldan shirin, otdan baland, men uchun aziz. Mehmonning otangdan ulug’ligini unutma. Men suygan qiz oydan-da go’zal.