Sinf: 7 Mavzu. Sutemizuvchilar sinfiga mansub chorva mollari. Dars maqsadi

Merinos qo’y zoti

Yilqichilik (20-slayd) - chorvachilikning otlarni boqib urchitish va ulardan foydalanish bilan shug’ullanadigan sohasi. Otlar miloddan taxminan 3000 yil ilgari xonakilashtirilgan. Xonaki otlarning ajdodi bir vaqtlar Yevropa cho’llarida yashab, hozir qirilib ketgan tarpan hisoblanadi. Eng qadimgi zamonlardan boshlab odamlar otlardan yuk tashish, minish, yеr haydash, g’alla yanchishda, yog’ haydashda foydalanishgan. Yaqin yillargacha otliq askarlar armiyasida asosiy jangovar kuch hisoblangan.Baland tog’li joylarda va qishloq xo’jaligida yordamchi ishlarni bajarishda otlar asosiy ishchi kuchi hisoblanadi. Ot sporti dunyo miqyosida ommalashib bormoqda. Otlar go’sht va sut olish uchun ham boqiladi. Ularning sutidan shifobaxsh qimiz tayyorlanadi. Otlar qonidan shifobaxsh preparatlar va zardob tayyorlashda foydalaniladi.

Otlarning yangi tug’ilgan bolasi toychoq yoki qulun, erkagini ayg’ir, urg’ochisi baytal yoki biya, ikki yoshli ot toy, uch yoshlisi g’o’non, to’rt yoshlisi dunon dеb ataladi. Otlar yungi rangiga binoan ham to’riq, saman, g’ir ko’k va boshqa nomlar bilan ataladi. Otlar 25 ba'zan 40 yilgacha umr ko’radi. Ularda shartli rеflеkslar tеz va oson hosil bo’ladi. Shuning uchun tеz qo’lga o’rganadi.

Dunyoda otlarning 250 dan ziyod zotlari mavjud. Zotlar bir-biridan tana tuzilishi va foydalanishga ixtisoslashuvi bilan farq qiladi. Foydalanishga binoan otlar(21-slayd) og’ir yuk tortadigan, salt miniladigan, yengil yuk tortadigan (yo’rg’a), go’sht va qimiz uchun urchitiladigan zotlarga bo’linadi. Og’ir yuk tortadigan otlardan (22-slayd) Vladimir zoti, salt miniladigan otlardan (23-slayd) O’zbekistonda yetishtirilgan Qorabayir, Tojikiston va Turkmaniston-ning  Laqay  va Axaltaka zotlarini, yengil yuk tortadigan otlardan Orlov yo’rg’asi va Rus yo’rg’asini ko’rsalish mumkin.