Sine ira et studio

H13 (3) – MARTIALIS I Epigrammen I > Ep. 5.13 (p.168, vv. 1 – 4); H. Wat Martialis waard is (1)

1 Sum, fateor, semperque fui, Callistrate^816, pauper^817, sed non obscurus nec male^818 notus eques^819, sed toto legor orbe frequens^820 et dicitur ‘Hic est’, quodque ^dedit cinis^821 paucis, hoc^822 mihi vita^823 dedit^824.

Ik ben, ik beken het, en ik ben altijd arm geweest, Callistratus, maar niet een onbekende en een niet nauwelijks bekende ridder, maar ik word in heel de wereld veelvuldig gelezen en men zegt ‘Hier is hij’, en wat de dood aan weinigen gaf, dat heeft het leven aan mij gegeven.

H13 (3) – MARTIALIS I Epigrammen I > Ep. 5.13 (p.168, vv. 5 – 10); H. Wat Martialis waard is (2)
5 At^825 tua centenis incumbunt tecta columnis, et libertinas^826 arca flagellat^827 opes, magnaque Niliacae servit tibi gleba Syenes^828, tondet et innumeros Gallica Parma greges.^829 Hoc^830 ego tuque sumus: sed quod sum, non potes esse: 10 tu^831 quod es, e populo quilibet esse potest.	Maar jouw dak rust op honderd zuilen, en je geldkist zweept de rijkdom van een vrijgelatene op, en het grote gebied van Syene aan de Nijl dient jou/is jouw slaaf, en het Gallische Parma scheert de/jouw ontelbare kuddes. Jij en ik/Ik en jij, wij zijn dit: maar wat ik ben, kun jij niet zijn: wat jij bent, kan de eerste de beste uit het volk zijn.

H13 (3) – MARTIALIS I Epigrammen I > Ep. 5.15 (p.169, vv. 1 – 6); I. De opbrengst van de grappen van Martialis (1)

1 Quintus nostrorum liber est, Auguste^832, iocorum^833 et queritur^834 laesus carmine nemo meo^835, gaudet^836 honorato^837 sed multus nomine lector^838, cui victura^839 meo munere^840 fama datur. 5 ‘Quid tamen haec^841 ^carmina prosunt quamvis venerantia multos?’ Non prosint^842 sane^843, me tamen ista iuvant^844.

Dit is het vijfde boek van onze/mijn spotdichten, Augustus, en niemand klaagt, nadat/omdat hij door mijn gedichten/poëzie gekwetst is, maar/nee menig lezer is verheugd over/blij met het eren van zijn/hun naam, aan wie door mijn geschenk eeuwige roem gegeven wordt. ‘Wat echter leveren deze/zij op, hoewel zij velen eer bewijzen?’ Laten ze voor mijn part niets opleveren, toch doen die/ze mij plezier.

H13 (3) – MARTIALIS I Epigrammen I > Ep. 7.61 (p.172, vv. 1 – 10); L. Domitianus maakt de straten van Rome weer toegankelijk (1)

1 Abstulerat^845 totam^846 temerarius institor urbem inque suo nullum limine limen^847 erat. Iussisti tenues^848, Germanice, crescere vicos^849, et modo quae fuerat semita, facta via est. 5 Nulla catenatis pila est praecincta lagonis nec praetor medio cogitur ire luto, stringitur in densa nec caeca novacula turba, occupat aut totas nigra popina vias.^850 Tonsor, copo, cocus, lanius^851 sua limina servant. 10 Nunc Roma est^852, nuper magna taberna^853 fuit.

De brutale venter/winkelier had zich de hele stad toegeëigend, en geen enkele drempel was/bleef in/binnen zijn grens. U heeft bevolen, Germanicus, dat de nauwe straten groeiden, en (dat) wat onlangs nog een (voet)pad was geweest, is een weg geworden. Geen enkele zuil is omgeven door vastgeketende kruiken, en de praetor wordt niet gedwongen midden door de modder te gaan, en niet wordt er zomaar een scheermes getrokken in een opeengepakte massa, of bezet de zwarte eettent gehele straten. Kapper, kroegbaas, kok, slager houden zich aan hun drempels/grenzen. Nu is er Rome, onlangs was het (één) grote winkel.