Ўсимликларнинг вегетатив органлари. Илдиз ва унинг тузилиши, типлари ҳамда метоморфозларини ўрганиш ва гербарийлар тайёрлаш

O’simlik soni va arealining o’zgarish sabablari. Urug’ining unib chiqish darajasi past bo’lganligi tufayli kamayib bormoqda.
Muhofaza choralari. Qizil kitobga kiritilgan. Maxsus muhofaza qilish tadbirlari ishlab chiqilmagan.
ITUZUMDOSHLAR OILASI – SOLANACEAE
Oloy xiyoli - Physochlaina alaica Korotkova ex Kovalevsk

Kamyoblik darajasi 1. Oloy va Turkiston tog’laridagi juda kamyob, endem o’simlik.
Qisqacha tavsifi. Bo’yi 50 sm ga yetadigan, ko’p yillik o’t. Poyalari ko’p, tik, yoyiq siyrak, oddiy va bezchali tuklar bilan qoplangan. Barglari uzun bandli, keng tuxumsimon, yaprog’ining uzunligi 5-10 sm, eni 4-8 sm, ustki tomoni deyarli tuksiz, pastki tomoni tomirlari bo’ylab siyrak tukli. Gullari qisqa (0,5 sm), mevasining yetilishiga qarab uzayib boradigan, bezchasimon tukli bandlarda o’rnashgan. To’pguli yoyiq, yuqori qismi kallakchasimon. Kosachasi bezchasimon tukli, uzunligi 0,5 sm. Gultoji qo’ng’iroqsimon, uzunligi 10-15 mm, xira pushti rangli. Mevasi ko’sakcha, uzunligi 10-12 mm. May oyida gullab, iyunda mevasi yetiladi. Dengiz sathidan 1800-2000 m balandlikda qoyalarning soyalarida, butazorlarning taglarida, archazorlarda va ochiq yerlarda o’sadi. Juda siyrak tarqalgan. Turli yoshdagi o’simliklarning umumiy soni 8000 tupdan oshmaydi. Urug’idan ko’payadi. Tabiiy sharoitda ekib o’stirilganda ijobiy natija bermagan. O’zbekiston Respublikasi FA Botanika bog’ida 1973 yildan buyon o’stirib kelinadi.
Tarqalishi. Farg’ona viloyati: Oloy tizmasida, SHohimardon va So’x daryolarining havzalarida uchraydi. Qirg’iziston, Tojikistonda (Turkiston tizmasi: Vorux, Xo’jabaqirgan qishloqlari atroflari) ham tarqalgan.
O’simlik soni va arealining o’zgarish sabablari. Mahalliy xalqlar tomonidan dorivor o’si mlik sifatida ko’plab ishlatilishi sababli kamayib ketgan.
Muhofaza choralari. Qizil kitobga kiritilgan. Maxsus muhofaza tadbirlari ishlab chiqilmagan.

Xulosa
Biz botanika fanidan qilgan amaliyotimizda hayotimizga kerakli bólgan va tabiatda ishlatadigan, iqtisodiy ahamiyatga ega bólgan va noyobligi bilan ajralib turadigan ósimliklarni órgandik. Bu jarayonda ósimliklarni vegetativ generativ organlarini ularning tuzilishini, xususiyatini, tarqalish trayektoriyasi sharoitiga moslashishini va ularning qaysi usulda kópayishini va meva va urug'larini ahamiyatini órgandik. Ósimliklarning namlikka, yorug'likka moslanishi va moslashgan ósimliklarni xarakteristikasini órgandik. Óz hududimizda tarqalgan, xona va madaniy ósimliklar florasi bilan tanishdik. Amaliyotimiz davomida gerbariylar tayyorladik va ularni órgandik.

Ilovalar