Ўсимликлар морфологияси ва


к уртак ҳ а л қ а л а р и



Download 7,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet103/206
Sana01.07.2022
Hajmi7,77 Mb.
#728135
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   206
Bog'liq
Ботаника (Икромов М) 2002

к уртак ҳ а л қ а л а р и
деб аталади.
Улар дарахтларда йи лли к новдалар чегарасини ҳосил 
қилади. Куртакдан йилда бир марта ўсиб чиқадиган нов­
далар 
й и лл и к н ов д а л а р
дейилади.
Совуқ ва ўрта иқлим минтақаларида ўсувчи дарахт ва 
буталарнинг новдаларидаги куртаклар таш қи том ондан 
махсус куртак тангачалари билан ўралиб, куртакнинг ички 
меристема тўқималарини ҳимоя қилади ва қуриш идан сақ- 
лайди. Бундай куртаклар 
ё п и қ куртаклар 
деб аталади. Агар 
ўша тангачалар бўлмаса 
о ч и қ куртак 
дейилади. Кўпинча 
очиқ куртакларнинг ўсиш конуси ёки ўсиш зонаси бутун­
лай очиқ бўлмай, уларни усти барг қисмлари ёки ёнбарг- 
чалари билан ўралади (масалан, о қ қайин, беда ва бошқа 
цитрус ўсимликлари). Ғалладош ларда ўсувчи новда қин 
ичида жойлашган. Ё п и қ куртаклар аксарият дарахт ва бу- 
таларда (масалан, ўрик, олма, нок, гилос, терак, марж он- 
дарахт ва бошқаларда) бўлади.
Н овданинг бўйига ўсиш и учки куртак — апекс мерис­
тема ҳужайраларининг ўсиш и воситасида содир бўлади. 
Новданинг бу хилдаги ўсиш и 
уч идан ўси ш
дейилади. Апекс 
ичида инициал (лот. и н и ц и а л и с — бош ланғич) хужай- 
ралар мавжуддир. Улар очиқуруғли ўсимликларда гуруҳ 
тариқасида, уруғли ўсимликларда эса бир нечта бўлиши 
мумкин.
Куртак апексининг остки томонида доимий равиш да 
экзоген бўртмалар ш аклида 
п р и м ор ди ал
(лот. п р и м о р -
д
и у м — дастлабки, бошланғич) барглар 
а к р оп етал
тартиб- 
да, яъни пастдан ю қорига қараб вужудга келади. Апекс- 
никг энг учки қисми силлиқ бўлиб, унда дистал (лот. д и с - 
т а л и с — марказдан узоғугашган) ўсиш конуси ёки ўсиш 
зонаси жойлашади. Ўсиш конусининг ф аолияти натиж а­
сида гистогенез (юнон. г и с т о с — тўқима) ва органоге-



Download 7,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   206




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish