Ўсимликлар морфологияси ва

бўғим
оралиғи 
деб аталади. Агар баргнинг 
асоси ёки барглар ҳалқаси (бир 
қанча барглар) пояни тўлиқ.ўраб 
олса — 
ё п и қ , 
тў л и қ ўраб олм аса 
оч и қ бўғи м
дейилади. Одатда, поя 
бир неча ёки кўп бўғим ва бўғим 
оралиқларидан иборат бўлиб кет- 
м а-кет жойлаш ади. Бўғимларнинг 
б у н д а й ж о й л а ш и ш и
м е т а м е р
(юнон. мета — орасида, кетма-кет) 
ж о й л а ш и ш
дейилади. П оя учига 
яқинлаш ган сайин бўғим оралиғи 
қисқариб, барглар майдароқ ва зич- 
р оқ бўлиб боради, поянинг энг учи- 
да 
т е п а к у р т а к
(апекс) жойлашади. 
Бу куртак бошланғич новда ҳисоб- 
ланади. Ундан асосий новда ривож­
ланади. А сосий новданинг поя б и ­
лан барг ўртасидаги бурчакка 
бар г
, ,
„
қўлтиғи 
дейилади. Барг қўлтиғидан
55-расм.
Қисқарган (£) 
ва 
w 
-
узун (вегетатив, 
А)
новда: 
келгусида новда усиб чиқадиган 
1
— бўғим оралиғи; 
2 —
бир 
бир неча ён куртаклар вужудга ке- 
йиллик вегетатив новда. 
лади. Ён куртакларнинг ўсишидан
I—II тартиб новдалар тараққий эта­
ди. Натижада I, II ва III тартиб новдалар ҳосил бўлади, 
буларнинг йиғиндисига 
н о в д а л а р с и с т е м а с и
деб аталади.
К у р та к . 
Куртак — ўсимликнинг тана, барг, гул ва бошқа 
қисм ларини ҳосил қилувчи муртак шаклидаги новдадир. 
Куртак муртак ўқидан ва ундаги муртак баргчаларидан 
иборат бўлиб, унинг учида 
ў си ш н уқ таси
бўлади. К уртак­
лар жойлаш иш ига кўра учки ҳамда ён (қўлтиқ) куртак- 
ларга бўлинади. Ён куртаклар битта ва баъзан бир нечта 
куртакдан иборат бўлади. Улар устм а-уст ж ой лаш са