Сиқилишга, чўзилишга, эгилишга

Асфальтбетон хоссалари
Асфальтбетонларнинг энг асосий хоссалари ҳақида гапирганда, унинг механик хусусиятларини (сиқилишга, чўзилишга, эгилишга, урилишга, силжишга ва ишқаланишга), материалнинг yзоқ муддатга чидамлилигини, деформацияланиш қобилиятини, шу билан бирга автомобиль шиналарининг юзаси билан қопламанинг (совуқ ёки иссиқ ҳолатда) ишқаланиш хусусиятига эга эканлигини назарда тутиш лозим.
Асфальтбетонларнинг техник шартларда келтирилган сифат кўрсаткичлари, транспортнинг йўл ҳаракати ҳолатини қондириши керак. Органик боғловчилардан таркиб топган материаллардан фойдаланиш ГОСТ ларга мувофиқ ҳолда амалга оширилиб, асфальтбетон қоришмалар ҳар хил турларга бўлинади. Қуйма қоришмалар катта силжишлик хоссасига эга бўлиб, уларни қўл кучи билан ёйиш ва текислаш мумкин.
Пластик қоришмалар ўртача силжиш хусусиятига эга ва улар катоклар билан зичлантирилади. Қаттиқ қоришмалар катта ички ишқаланиш, яъни кам силжиш хусусиятига эга. Бунга иссиқ ва совуқ асфальтбетон қоришмаларни киритиш мумкин.
Асфальтбетон қоришмаларининг ғоваклиги ва силжиш хусусияти уларнинг тузилиши, битумнинг миқдори ва минерал кукунларнинг сифатига боғлиқ. Майдаланган минерал материаллардан ташкил топган қоришмалар шағал ва табиий қум қоришмаларига нисбатан кам силжишликка эга.
Силжиш мустаҳкамлиги. Асфальт боғловчиларининг силжиш мустаҳкамлиги асфальтбетонга нисбатан катта бўлади. Асфальтбетон таркибида чақиқ тош миқдори 50 фоизгача бўлса, фазовий каркас ҳосил бўлиб, силжишга мустаҳкам бўлади.
Асфальтбетоннинг сувга чидамлилиги. Узоқ вақт давомида асфальтбетон қoплaмaлapининг намланиши, уларнинг тузилиш боғланишининг сусайишига, минерал зарраларининг уваланиб кетишига ва натижада, қопламанинг емирилишига олиб келади.

Сув қутбли суюқлик бўлиб, барча турдаги минерал материалларни яхши намлайди, шунинг учун ҳам битум билан ишланган минерал зарралар қатламида сувнинг сингишига имконият яратилади. Бунда, юзаси мусбат зарядга эга бўлган минерал материаллар (кальций, доломит, оҳактош), юзаси манфий потенциалга эга бўлган кварц, гранит, андезитларга нисбатан битум қатламини сув билан ювилишига кўпроқ қаршилик кўрсатади.
Асфальтбетон ёриқларига сув кириши натижасида, ёриқлар юзасидаги энергиянинг камайиши ва ёриқларнинг чегарасидаги тузилиш боғланишининг сусайиши натижасида асфальтбетоннинг мустаҳкамлиги пасаяди. Сувга чидамлилик сувга тўйиниш, сув шимиш ва сувга чидамлилик коэффициентлари билан характерланади.