Ўсиб келаётган ёш авлод жисмоний тарбияси ва спортда инновацион технологиялар


КЕКСА ЁШДАГИ КИШИЛАР УЧУН СОҒЛОМЛАШТИРУВЧИ ЖИСМОНИЙ



Download 3,24 Mb.
Pdf ko'rish
bet206/312
Sana24.02.2022
Hajmi3,24 Mb.
#191213
1   ...   202   203   204   205   206   207   208   209   ...   312
Bog'liq
Инновационные технологии в спорте и физическом воспитании подрастающего поколения (1)

 
КЕКСА ЁШДАГИ КИШИЛАР УЧУН СОҒЛОМЛАШТИРУВЧИ ЖИСМОНИЙ 
МАДАНИЯТ МАШҒУЛОТЛАРИ ТЕХНОЛОГИЯСИ 
Иноятов А.Ш., докторант 
Бухоро давлат университети, Бухоро, Ўзбекистон 
 
Калит сўзлар: соғломлаштирувчи ва адаптив жисмоний маданият, кекса ёшдаги кишилар, 
функционал имкониятлар, машғулотлар технологияси, саломатлик.


Инновационные технологии в спорте и физическом воспитании подрастающего поколения 
Материалы республиканской научно-практической конференции с международным участием
 
184 
Аннотация. мазкур мақолада кекса ёшдаги кишиларнинг саломатлик даражасини 
яхшилаш ва соғлигини сақлашга йўналтирилган соғломлаштирувчи жисмоний маданият 
машғулотлари ва уларни ташкил этиш технологиясига оид қарашлар ёритилган бўлиб олиб 
борилган экспермент натижалари кўрсатилган. 
Аннотация.  В статье на основании данных экспериментальных исследований излагаются 
организационно-методические основы занятий оздоровительной и адаптивной физической 
культурой с лицами пожилого возраста. 
Ключевые слова: оздоровительная и адаптивная физическая культура, лица пожилого 
возраста, функциональные возможности, технология занятий, здоровье.
Кўпгина тадқиқотчилар (В. П. Казначеев, 1998; В. Н. Крутько, 2000; A. Rutten et al., 2001; 
В. Д. Кряжев, 2003, K. R. Fontaine, S. Haaz, 2006; Э. Г. Лактионова, 2007 ва б.) жисмоний фаоллик 
ҳамда жисмоний тарбия билан шуғулланиш кекса ёшдаги кишиларнинг жисмоний ҳолати ҳамда 
руҳий саломатлигини сақлашнинг асосий шарти эканлигини таъкидлаб, якунда уларнинг 
ижтимоий фаоллигини оширишга хизмат қилишини ўз амалий тажрибалари орқали 
кўрсатганлар. 
Баъзи олимлар (D. A. Brown, W. C. Miller, 1998; М. А. Савенко и соавт., 2002; C. M. Armit 
et al., 2005) кекса ёшдаги кишилар учун юкламалар ва жисмоний машқларни бажаришда
индивидуал ҳолатларга эътибор қаратишни лозим деб ҳисоблайдилар. 
Аммо адабиётлар таҳлили шуни кўрсатадики, мамлакатимиз СДК(соғломлаштириш 
даволаш комплекс)ларда кекса ёшдаги кишилар учун соғломлаштирувчи ва адаптив жисмоний 
маданият орқали уларнинг саломатлигини тиклашга қаратилган индивидуал дастурлар асосида 
махсус машқлар тизими ишлаб чиқилмаган ва жорий этилмаган. Юқоридагилардан келиб 
чиқган ҳолда, вилоят соғликни сақлаш бошқармаси ҳузуридаги СДКлари ҳамда “Нуроний” 
жамғармаси хузуридаги саломатлик марказларида кекса ёшдаги кишиларнинг саломатлик 
даражасини яхшилаш ва соғлигини сақлашга йўналтирилган соғломлаштирувчи жисмоний 
маданият машғулотлари технологиясини ишлаб чиқиш ва илмий асослаш мазкур 
тадқиқотимизнинг мақсадини ташкил этади. 
Тадқиқотларимиз шуни кўрсатдики, қуйидаги ҳолатларда кекса ёшдаги кишилар учун 
соғломлаштирувчи жисмоний маданият машғулотлари технологияси кутилган самара беради ва 
ўз мақсадига эришади:

Соғломлаштирувчи- жисмоний фаолиятга ўз ҳоҳишига кўра иштирок этишни
билдирган кекса ёшдаги кишиларни танлаб олиш; 

Соғломлаштирувчи- жисмоний фаолиятни кекса ёшдаги кишиларнинг ёши ва шахсий-
йўналтирилган хусусиятларини инобатга олган ташкил этиш ва режалаштириш; 

Соғломлаштирувчи- жисмоний ташкил этишда кун тартиби, санитария-гигеник 
шароитлар, дам олиш жараёнига қатъий риоя қилиши
Тадқиқотимиз олдига қуйилган мақсадимиз қуйидаги тадқиқот вазифаларни ҳал 
қилиш имкониятини берди:
1. Кекса ёшдаги кишиларнинг соғломлаштирувчи жисмоний машқлар билан шуғулланишга 
руҳий-эмоционал ва ташкилий жиҳатдан тайёргарликларини аниқлаш; 
2. Кекса ёшдаги кишиларнинг соғломлаштирувчи жисмоний машқлар билан шуғулланиш 
учун мавжуд бўлган морфологик, физиологик функционал имкониятларини аниқлаш; 
3. Тизимли ҳамда шахсга йўналтирилган ёндашув асосида соғломлаштирувчи индивидуал 
дастурлар технологиясини ишлаб чиқиш ва тажрибада синаб кўриш. 
Қўйилган вазифаларни ҳал этишда қуйидаги тадқиқот методларидан фойдаланилди: 
назарий (педагогик-психологик, ижтимоий ва методик адабиётларни ўрганиш, илмий 
концепцияларни назарий таҳлил ва синтез қилиш) эмперик (соғломлаштирувчи жисмоний 
ишлар амалиётини ўрганиш ва умумлаштириш), тажриба-синов (анкета, кузатиш, суҳбат, сўров, 
педагогик эксперимент, тест, тиббий хужжатларни умумлаштириш, функционал ҳолат 
кўрсаткичларини ўлчаш, эксперимент натижаларини миқдорий ва сифат жихатдан таққослаш ) 
Тадқиқотнинг методологик асосини жисмоний маданият ва тарбияга оид фаолиятни 
тадқиқ этишга тизимли (П. К. Анохин, Л. П. Матвеев, В. Н. Платонов, А. А. Сучилин, 
Усмонхўжаев Т.С.), фаолиятли (Л. С. Выготский, С. Л. Рубинштейн, А. Н. Леонтьев, Д. Э. 
Эльконин, В. В. Давыдов, Маҳкамжонов К.М), шахсга йўналтирилган (Е. В. Бондаренко, В. В. 
Сериков, И. С. Якиманская) ёндашувлар, жисмоний тарбия ва спорт билан шуғулланишда инсон 
организмининг функционал имкониятларига оид тадқиқотлар (В. Н. Платонов, В. К. Бальсевич, 



Download 3,24 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   202   203   204   205   206   207   208   209   ...   312




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish