Ўсиб келаётган ёш авлод жисмоний тарбияси ва спортда инновацион технологиялар

AYOLLAR SPORTINING MUAMMOLARI VA ULARNI BARTARAF QILISH YO’LLARI 
Yusupova Z.Sh., o’qituvchi, Buxoro davlat universiteti, Buxuru, O’zbekiston 
So’ngi yillar davomida mamlakatimizda ustuvor sport turlaridan voleybol, gimnastika turlari 
sekin-asta xalqaro sport maydonlariga kirib bormoqda. Ayollar sportini rivojlantirish eng muhim 
masalalaridan biri bo’lib turibdi. Ayollarga e’tibor kamligidan sharoitlarning yo’qligida ayollar sport 
bilan kam shug’ullanyaptilar. Sharoit talabga javob bermasligi o’zbek qizlarimizning uy-ro’zg’or 
ishlari bilan mashg’ul bo’lib qolganliklari sababli sportdan chetlashib ketganliklari yaqqol ko’rinib 
turibti. Mustaqil O’zbekistonimizning rivojlanishiga ayollar ham o’z hissalarini qo’shadi degan 
niyatdamiz. Ko’plab sport zallari, suzish havzasi, trenajyor zallari qurilsa va o’zlarining ixtiyorlariga 
topshirilsa, ularda shug’ullanish imkoniyati ko’payadi. Prezidentimiz ham bir kishi o’zining salomatligi 
haida shaxsan g’amxo’rlik qilib boorish madaniyatini yoshlikdan oila maktab,mahalla,sog’liqni saqlash 
tizimi,jismoniy 
tarbiya 
va 
sportning 
ko’magida 
singdirish 
kerak 
deb 
bejiz 
aytmagan.Shundagina,yurtboshimizning “Sog’lom, bilimla va fidoyi farzandlari bo’lgan xalq albatta 
o’zining kelajigini barpo etadi”, degan fikri o’z amaliy ifodasini topishi muqarrar . 
Yana bir muammo: bugungi unda jismoniy tarbiya va sport sohasida o’zining keng qamrovli 
global funktsional imkoniyatlari bilan xalqimizning ehtiyojini to’la-to’kis qondirayapti deb 
bo’lmaydi.Jumladan, ona-bola,uy bekalari turli kasb egalari homilador ayollar, bo’lajak ona, keksalar 
jismoniy zaif bemor hamda nogironlarga moslashtirilgan jismoniy tarbiya tizimini ilmiy asos 

---

Инновационные технологии в спорте и физическом воспитании подрастающего поколения 
Материалы республиканской научно-практической конференции с международным участием
 
130 
shakllantirish va shu yo’nalishda ishlovchi kadrlar tayyorlash masalalari ham hamon kun tartibidan
joy olgan. 
Demak, joylardagi talab ehtiyojlar asosida ushbu yo’nalish bo’yicha bakalavr yoki magistrlar 
tayyorlash zaruriyati tug’ilmoqda. Shunday ekan ixtisoslashgan tayanch OO’Yu alohida pedagogic-
trener “Sport tibbiyoti (massaj a davolash jismoniy tarbiyasi )” va “Nogironlar jismoniy tarbiyasi va 
sporti“, ”Sport tashkilotchisi va jismoniy tarbiya o’qituvchisi“ kabi ixtisosliklari bo’yicha kadrlar 
tayyorlash sohaning muhim va dolzarb masalalaridan biridir. Mana shu masala echilsa, hamma 
muammo o’z-o’zidan hal bo’lib ketadi. O’zbek ayollarining boshqa xalq ayollaridan kam joyi yo’q. 
O’zbek sportini jahon taniydi, o’zbek ayollari O’zbekiston bayrog’ini ko’klarga ko’taradi degan 
umiddamiz.
Jismoniy tarbiya va sportga doir direktiv hujjatlar tub mazmunida jismoniy tarbiya tizimining 
bo`g`inlari, aholini barcha qatlamlarini ommaviy jismoniy tarbiya bilan shug`ullanishga jalb etish, 
iqtidorli yoshlarni sportga hamda ana shu vositalar orqali millat kelajagini yanada sog`lomlashtirishdek 
mas`uliyatli vazifa ularning mazmunini tashkil etadi. Masalaning yana bir muhim tomonlaridan biri 
jismoniy tarbiya va sport yoshlar ma`naviyatini tarbiyalashning samarali vositasi ekanligi ham direktiv 
hujjat materiallarida ifodalangan. Ushbu o`rinda prezidentimizning bolalar sportini rivojlantirish 
homiylik kengash yig`ilishlarining birida “Jismoniy tarbiya va sport azal-azaldan jismoniy barkamollik, 
ma`naviy yetuklik, ruhan sog`lomlik omoli bo`lib kelgan. Bolalarni sportga jalb etmay turib, sog`lom 
millat, sog`lom davlat, sog`lom jamiyat haqida gapirish qiyin” degan so`zlarni keltirishni o`rinli deb 
bildik.
Jismoniy tarbiya tizimining barcha bo`g`inlari uchun qabul qilingan davlat ta`lim standartlari 
jumladan, oliy o`quv yurti talabalari dasturda bo`lajak mutaxasislarni jismoniy tarbiya inson 
organizmini rivojlanishi, sog`liqni saqlash va mustaxkamlash ruhiy jismoniy rivojlantirishni 
takomillashtirishdagi xizmatlari uqtirish, kasbiy faoliyatida ruhiy jismoniy uslublarni qo`llashga doir 
nazariy bilim, amaliy ko`nikmalarga ega bo`lishlariga doir talablar qo`yilgan. Oliy o`quv yurti 
talabalarini ayniqsa, qizlarni kundalik turmush tarziga jismoniy tarbiya va sportni singdirishni o`ta 
dolzarb uzluksiz davom ettirish kerak bo`lgan masaladir. 
Адабиётлар: 
1. Ойниса Мусурмонова Оила маънавияти милий гурур 
2. Каримов И.А. Юксак маънавият – енгилмас куч. -Т.: Маънавият, 2009. 176-б. 
3. К.М. Маҳкамджонов, Е.К. Содиқова “Ҳаракат гўзаллик ва саломатликгарови”, Т. 2002 й. 
4. К.Махкамжонов, Х.Туленова ва бошкалар «Жисмоний тарбия» вариатив дастури.
5. М. Расулова. Учинчи мингйилликнинг боласи. Таянч дастур маърифат –
методлар нашриёти 2000 й. 
4. Маҳкамджонов К, Туленова Х. Фарзандингиз соғлом бґлишини истасангиз. Т. ЎзПФИТИ, 
1995 й.