Shuningdek, 0 ‘zbekistonda fizika va texnikaning taraqqiyoti

190-  rasm.

---

Agar  isitkichning  tem peraturasi  Tr   sovitkichnikini  Г,  desak, 

Kamo sikli bo'yicha ishlaydigan  ideal  issiqlik mashinasining nazariy 

mum kin  bo'lgan  eng  katta  F IK   quyidagicha  ifodalanishini  K arno 

isbot qilgan:

Dem ak,  ideal  issiqlik  m ashinasining  F IK   ni  oshirish  uchun 

isitkichning temperaturasi yuqori, sovitkichniki esa past bo'lishi  kerak.

118-  §.  Sovitkich  m ashinalar

116-§  d a k o 'rs a tib   o 'tilg an id e k ,  qay tar  jaray o n   shu  bilan 

xarakterlanadiki,  agar uni teskari yo'nalishda olib borilsa Jaray o n d a 

qatnashayotgan jism   xuddi  shu  holatlardan,  biroq  teskari  tartibda 

o 'tad i.  K arno  sikliga  q o 'llag an d a  bu  shuni  bildiradiki,  issiqlik 

isitkichdan  sovitkichga  em as,  aksincha,  sovitkichdan  isitkichga 

beriladi.  191-  rasm da  ana  shunday  ishlaydigan  qaytar  K arno  sikli 

tasvirlangan.  Bunday jarayonni,  odatda,  teskari Kam o sikli deyiladi. 

R asm dan  ko 'rin ad ik i,  ishchi jism   1  holatdan  4  holatga  adiabatik 

kengayib  o 'ta d i,  so 'n g   4  holatdan  3  holatga  izoterm ik  kengayib 

o'tadi,  bunda  ishchi jism kengayish  ishini bajaradi.  Siklning ikkinchi 

yarmida jism adiabatik siqilib 3 holatdan 2 holatga va izotermik siqilib 

2

  holatdan  I  dastlabki  holatiga o'tadi.  Bunda jism  ustida siqish ishini 

tashqi  kuchlar bajaradi  va  bu  ish  ishchi jism ning  siklning  birinchi

(72)