Shuningdek, 0 ‘zbekistonda fizika va texnikaning taraqqiyoti

7 7 -   § .  G idravlik  p ressn in g  ish lash   prinsipi

P ask al  q o n u n ig a   a s o s la n ib   is h la y d ig a n   m e x a n iz m la rn i 

g id ra vlik  m a sh in a la r  d e y ila d i.  J is m la rn i  p resslash   (s iq is h ) 

m aqsadida  ishlatiladigan  gidravlik  m ashina  gidravlik  press  deb 

ataladi.  G idravlik  pressning  asosiy  qismi  bir-biri  bilan  nay  orqali 

tutashtirilgan  turli  diam etrli  ikkita  silindrdan  iborat  bo 'lib ,  bu 

silindrlar  ichida  devorlarga jip s   tegib  yuradigan  porshenlar  hara- 

katlanadi  (132-  rasm).

248

---

K ichik  p o rsh en n in g   yuzini

5,  bilan,  kattasining  yuzini  esa

S 2  b ila n   b elg ilay lik .  A g ar  5, 

porshenga  /j  kuch  ta ’sir  qilsa, 

u  holda  bu  porshenga  ko 'rsati-

ladigan  bosim   p  ~ 

b o 'la d i.

Paskal  qonuniga  k o 'ra  bu  bosim  

suyuqlikning  h ar  b ir  nuqtasiga 

o ‘z g a rish s iz   u z a tila d i.  B in o ­

barin,  k atta  porshen  ham   xuddi 

shunday  bosim   ta ’sirida  boMadi.  Shuning  uch u n   katta  porshenga

p

t a ’sir  e ta y o tg a n   bosim   ifo d asin i  P  -  

k o 'rin is h d a   yozish 

m um kin.  Bu  ikkala  ifodadan  quyidagi  m unosabatni  hosil  qilamiz: