Shohjahon normurodov

15-DARS OT SO‘Z TURKUMI
Ot nom bildiruvchi so‘z turkumi bo‘lib, shaxs, narsa, joy ma’nolarini anglatadi va «kim?»,
«nima?», «qayer?» so‘roqlariga javob bo‘ladi.
«Kim?» so‘rog‘i shaxsni bildiruvchi so‘zlarga.M: Otabek, suvchi, novvoy, Farangiz kabi
«Nima?» so‘rog‘i narsa, faoliyat-jarayonni bildiruvchi so‘zlarga.M: Idish, kuylak, loygarchilk .
«Qayer?» so‘rog‘i joy nomini bildiruvchi so‘zlarga beriladi. Koson, Qarshi, O‘zbekiston va b.
Demak, otlar so‘rog‘iga ko‘ra: 1.shaxs otlari, 2.narsa otlari, 3.faoliyat-jarayon otlari, 4.o‘rin-joy otlariga bo‘linadi.
263-mashq. Ot so‘z turkumiga oid so‘zlarni aniqlang, ularga so‘roq berib ko‘ring, ma’nolarini izohlang.
O‘lmasning onasi uyda o‘tiradi, do‘ppi tikadi. Qizlari ham onasiga qarashadigan bo‘lib qolgan. Biri igna tortadi, biri piltakach uradi, bitgan do‘ppini taxtakachga bostiradi, yana biri ipak qaynatadi, quritadi, xullas, namozgarda boshlangan do‘ppi ertasiga tayyor bo‘ladi. (U. Nazarov)
OTLARNING TUZILISHIGA KO‘RA TURLARI

1. 
   SODDA OTLAR
   
2. 
   QO‘SHMA OTLAR
   
3. 
   JUFT OTLAR
   
4. 
   TAKRORIY OTLAR
   

1)SODDA OTLAR – Faqat bir asosdan tarkib topgan otlar sodda ot hisoblanadi. Sodda otlar sodda tub va sodda yasamaga bo‘linadi. Sodda tub Masalan: uy, yer, tosh, tuz, daraxt. Sodda yasama: ot yasovchi qo‘shimchalar yordamida yasaladi.Masalan: suv-chi, o‘rik-zor, mis-gar, sez-gi, sez-gir kabi.
2) QO‘SHMA OTLAR – Ikki va undan ortiq asosdan tarkib topgan otlar qo‘shma ot sanaladi. Masalan: qo‘lqop, oltingugurt, beshiktervatar. Yeryong‘oq, qo‘larra, gulbeor, qo‘yboqar, asalari, Mingtepa, Uchqo‘rg‘on, O‘rta Chirchiq, Kichik Osiyo.
BILIB OLING. Quyidagi qo‘shma otlar qo‘shib yoziladi: Ikki va undan ortiq asosdan tarkib topgan turdosh otlar har doim qo‘shib yoziladi: qorbo‘ron, qizilishton, ko‘ksulton, kungaboqar, o‘rinbosar.