Shohjahon normurodov

SIFAT DARAJALARI
Belgining ortiq yoki kamlik jihatidan farqlanishi sifat darajalari, ana shunday ma’no ifodalovchi shakllar esa daraja shakllari deyiladi.
ESDA SAQLANG. Sifatning quyidagi to‘rt xil darajasi mavjud: 1) oddiy daraja; 2) qiyosiy daraja; 3) orttirma daraja; 4) ozaytirma daraja.
1) ODDIY DARAJA – Belgining odatdagi me’yorda ekanligini bildiruvchi va boshqa darajalar uchun asos bo‘lib xizmat qiluvchi sifat shakli oddiy daraja shakli deyiladi: SHirin, uzun, qisqa, sariq, katta kabi.
2) QIYOSIY DARAJA – Belgining me’yordan biroz oz yoki ko‘p ekanligini qiyosan ifodalaydigan sifat shakli qiyosiy daraja shakli deyiladi. Qiyosiy daraja shakli -roq
qo‘shimchasi yordamida yasaladi: Mazaliroq, hashamatliroq, kaltaroq, balandroq, pastroq.
3) ORTTIRMA DARAJA – Belgining me’yordan ortiq ekanligini bildirgan sifat shakli orttirma daraja shakli deyiladi.
ESDA SAQLANG. Sifatning orttirma daraja shakli quyidagi yo‘llar bilan hosil bo‘ladi:
1) oddiy daraja shaklidagi sifat oldidan eng, g‘oyat, juda, nihoyatda, bag‘oyat so‘zlari keltiriladi: juda qizil, g‘oyat shirin, bag‘oyat go‘zal, nihoyatda chiroyli.
2) oddiy daraja shaklidagi sifatning birinchi bo‘g‘ini tovush o‘zgarishi bilan takrorlanadi: bus-butun, kap-katta, to‘ppa-to‘g‘ri.
TOPSHIRIQ-4 Orttirma darajadagi sifatlarni toping, ularning hosil bo‘lishini tushuntiring.
1. Hamma yoq top-toza. (O‘. Umarbekov) 2. Yomg‘irda cho‘milgan ko‘z ilg‘amas ulkan bog‘, qizil qum sepilgan xiyobonlar, hilol va yulduz shaklidagi gulzorlar yanada go‘zalroq, yanada so‘limroq ko‘rinardi. (O. Yoqubov) 3. Dunyoda eng orzumand xalq o‘zbek bo‘lsa ajabmas. (Rahmon Qo‘chqor) 4. Onamning ismi Enaxon, nihoyatda ko‘ngilchan, zahmatkash ayol. (Muhammad Yusuf)
4)OZAYTIRMA DARAJA – Belgining me’yordan kam ekanligini bildiruvchi shakl sifatning ozaytirma daraja shakli hisoblanadi. Ozaytirma shakl sifatning oddiy daraja shakli oldiga