Shohjahon normurodov

-ay – buyruq-istak mayl qo‘shimchasi bo‘lganda mazmunan buyurish, istash ohangi bo‘ladi.M: boray, kelay, Ustoz bugun darsaga kelay deb so‘radi.
3) -y – fe’l yasaydi: qora+y=qoray, keksa+y=keksay kabi. Odam keksaygan sari bola bo‘lib qolarkan.
-y – ravishdosh qo‘shimchasi bo‘lganda ko‘makchi fe’lli so‘z qo‘shilmasini shakllantiradi.M: o‘qiy boshlamoq, o‘qiy olmoq, so‘ray qol kabi. U kechadan beri o‘qiy boshladi.
-y – kelasi zamon qo‘shimchasi bo‘lganda undan so‘ng shaxs-son qo‘shimchasi qo‘shiladi va gapda kesim bo‘lib keladi.M: o‘qiyman, qiynaydi kabi. Men ertaga o‘qiyman.
4) -r – fe’l yasaydi: eski+r=eskir, qisqa+r=qisqar, o‘zga+r=o‘zgar kabi. U o‘qishga kirib ancha o‘zgardi.
-r - kelasi zamon qo‘shimchasi bo‘lganda undan so‘ng shaxs-son qo‘shimchasi qo‘shiladi va gapda kesim bo‘lib keladi.M: o‘qirman, qiynardi kabi. U onasining aytganini qilmasdan qiynardi.
5) -ar – fe’l yasaydi: ko‘k+ar=ko‘kar, oq+ar=oqar kabi. Bahodir bir paytlar oqargan kiyimlarni kiyib yurardi.
-ar – orttirma nisbat qo‘shimchasi sifatida faqat chiq va qayt fe’llaridan yasaydi va nisbat qo‘shimchasidan so‘ng zamon qoshimchasi qo‘shiladi. Masalan: chiqar, qaytar; U suvsiz cho‘lga daryo qazib suv chiqardi. U do‘stini yomon yo‘ldan qaytardi.
-ar – kelasi zamon qo‘shimchasi bo‘lganda undan so‘ng shaxs-son qo‘shimchasi qo‘shiladi va gapda kesim bo‘lib keladi. Gapning mazmuni ham kelasi zamonga tegishli bo‘ladi. M: Balki, sayohatga ertaga chiqarmiz. Balki, u ertaga qaytar.
-ar – sifatdosh qo‘shimchasi bo‘lib kelganda gapda ko‘pincha aniqlovchi vazifasida keladi.M: oqar daryo.
6) -sh,-ish – birgalik nisbat qo‘shimchasi bo‘lganda undan so‘ng zamon qo‘shimchasi keladi va kesimdan anglashilgan ish-harakatning bajaruvchisi birdan ortiq bo‘ladi. Ular uyga kirishdi.