Shofirkon maishiy xizmat kasb hunar kolleji «dasturlash asoslari»

var
l: Boolean;
begin
for l: = False to True do …
Simvolli tur. SHaxsiy komp’Yuter hamma belgilar to`plami simvolli tur qiymatlari bo`ladi. Har bir belgiga 0…255 sohadagi butun son yoziladi. Bu son belgini ichki ifodalash uchun kod bo`lib xizmat qiladi, uni ORD funktsiya qaytaradi.
Kodlashtirish uchun ASCII (American Standart Code for Information Interchange – axborotni almashtirish uchun amerika standart kodi) kodi ishlatiladi. Bu 7 bitli kod, ya`ni uning yordamida faqat 128 ta belgini 0 dan 127 gacha sohada kodlashtirish mumkin.
6.1.3. Sanab o`tiladigan tur. Bu tur qabul qilishi mumkin bo`lgan qiymatlarni sanash bilan beriladi. Har bir qiymat qandaydir identifikator bilan nomlanadi va aylana qavslarga olingan ro`yxatda yoziladi, masalan:
type
colors = (red, white, blue);
Sanab o`tiladigan turlarning qo`llanilishi dasturlarni ko`rgazmali qiladi. Sanab o`tiladigan tur qiymatlari va bu qiymatlarning tartib raqamlari o`rtasidagi moslik sanab o`tish tartibi bilan o`rnatiladi: ro`yxatdagi birinchi qiymat - 0, ikkinchisi – 1 va h.k. tartib raqamlarini qabul qiladi. Sanab o`tiladigan turning maksimal quvvati 65535 qiymatni tashkil qiladi, shuning uchun amalda sanab o`tiladigan tur WORD butun turidagi qandaydir ichki to`plamni beradi, unga 0,1 va h.k. qiymatli butun sonli o`zgarmaslar guruhlarini birdaniga ixcham holda e`lon qilinishi, deb qarash mumkin.
6.1.4. Tur-soha. Tur-soha o`zining asosiy turiga kiruvchi ichki to`plamni bildiradi. Tur-sohadan boshqa ixtiyoriy sanab o`tiladigan tur ichki to`plam sifatida ishlatilishi mumkin.
Tur-soha ichki bazaviy turining qiymatlari chegarasi bilan beriladi:
..
Bu erda
- tur-sohaning minimal qiymati.
- uning maksimal qiymati
Misol:
type
digit = 0 .. 9;
dig2 = 48 .. 57;
Tur-sohani TYPE bo`limida bayon etish shart emas, uni o`zgaruvchini e`lon qilishda bevosita ko`rsatish mumkin, masalan:
var
date : 1 .. 31;
month : 1 .. 12;
lchr : A .. z;
Tur sohani aniqlashda quyidagi qoidalarga rioya qilish kerak:

• 
  ikkita « .. » belgi bitta belgi deb qaraladi, shuning uchun ular o`rtasida bo`shliqlar qo`yish mumkin emas;
  
• 
  sohaning chap chegarasi o`ng chegarasidan oshmasligi kerak.
  

6.2. Haqiqiy turlar

Qiymatlari hamma vaqt butun son bilan taqqoslanadigan va, demak. Shaxsiy komp’Yuterda absolYut aniq ifodalanadigan, sanab o`tiladigan turlardan farq qilib, haqiqiy turlarning qiymatlari ixtiyoriy sonni, haqiqiy sonning ichki formatiga bog`liq bo`lgan, faqat qandaydir chekli aniqlik bilan belgilaydi.
6.4.-jadval

Bayt uzunligi	Nomi	Ma`noga ega raqamlar soni	O`nlik tartib sohasi
6	Real	11 … 12	-39 … +38
8	Double	15 … 16	-324 … + 308
10	Extended	19 … 20	-4951 … + 4932
8	Comp	19 … 20	-210^63+1 … +210^63-1

Turbo Paskalda haqiqiy son 4 dan 10 tagacha aralash baytlarga ega va shaxsiy komp’Yuter xotirasida quyidagicha tasniflanadi:

S