Шодиев Т. Ш., Ишназаров А. И., Алимов Р. Х. ИҚтисодий ўсишнинг математик

Энг асосий 
Хусусиятлар 
Боғлиқликлар хусусиятлари 
Бир тарафлама 
Кўп тарафлама 
Боғлиқликларнинг 
асосий 
маънолари
 
 
Йўналтирилган боғлиқлик
 
Бир тарафлама 
Кўп тарафлама
 
Боғлиқликнинг 
вақтли 
хусусиятлари
 
Вақтига мос 
келмайди 
Бир вақтда
 
Боғлиқликлар маъноси
 
Техник-иқтисодий 
Ижтимоий-иқтисодий
 
Боғликлик шакллари
 
Сабаб-оқибат 
Бирга фаолият кўрсатувчи
 
Амалда қўллашга яроқлиги
 
 
Боғлиқликни оддий кўринишда 
бера оладими
 
Ҳа
 
Йўқ
 
Такрор ишлаб чиқаришнинг бир ва кўп омилли иқтисодий ўсиш 
концепциялари кўрилганда, иқтисодий ўсиш ва унинг омиллари ўртасидаги 
боғлиқликларни харажат-ишлаб чиқариш шаклидаги бир томонлама 
боғлиқликлар кўринишида қарай олмайди. Ҳақиқатан ҳам бунда омиллар 
иқтисодий ўсишни турли йўналишларини ифодалайди, иқтисодий ўсиш ва 
унинг йўналишларини бир ва вақтли кўп йўналишли бўлиб, бирга фаолият 
кўрсатади. 
Такрор ишлаб чиқариш ҳамда унинг омиллари ва хусусиятлари 
ўртасидаги чамбарчас эмас, балки уларнинг юзага келиш сабабларини ҳам 
таҳлил қилиш талаб қилинади. Такрор ишлаб чиқаришнинг омилли иқтисодий 

---

51 
ўсишни оддий иқтисодий ўсиш концепцияси ва кўп кўрсаткичли ва кўп омилли 
иқтисодий ўсишни мураккаб иқтисодий ўсиш концепцияси дейилади. 
Такрор ишлаб чиқариш ва иқтисодий ўсиш омиллари ўртасида бўладиган 
фарқлар сабабли оддий концепция омиллари иқтисодий ўсишдан илгари юзага 
келувчи бир тарафлама боғлиқликларни ифодалайди. Бунда боғлиқлик 
тушунчаси фақат иқтисодий маънога эга бўлганлиги сабабли бу боғлиқликлар 
вақт давомида бир тарафлама ва бир-бирига тўғри келмайдиган ва энг муҳими 
боғлиқликнинг харажат-ишлаб чиқариш кўринишидаги техник шаклини 
ифодалайди. 
Юқоридаги кўрсатилган афзалликдан ташқари оддий концепция қатор 
камчиликларга ҳам эга. Унинг биринчи ва энг асосий камчилиги у иқтисодий 
ўсиш ва унинг омиллари ўртасидаги боғлиқликларни фақат ишлаб чиқариш 
корхоналари даражасида кўриб, бутун миллий иқтисодиёт даражасида кўра 
олмайди. Улар учун меҳнат ва асосий фонд ишлаб чиқаришни ташкил қилиш ва 
маълум натижаларга эришиш шарти ҳисобланади. Бу боғлиқликлар бутун 
иқтисодиёт учун айрим хусусий ҳол сифатида қаралади. Бир хил сарфда ҳам, 
миллий иқтисодиётнинг ўсиш даражаси тақсимотдаги фарқлар сабабли ҳар хил 
бўлади.