Sharq tillari

 
َٓبػ ، َٔؼٓ ، خِٓبؼٓ ، َٔػ ، ٍبٔؼزٍا
 
ق٣وؼر ،خكوؼٓ ،فوػ ،فٝوؼٓ ،فاوزػا
ٕبٔؽه ، ّٞؽوٓ ،خٔؽوٓ ، خٔؽه ، ْ٤ؽه 
ٌْؾزَٓ ،خٌٓٞؽ ، ْ٤ٌؽ ، خٌٔؽ ، ٌّٞؾٓ ،ًْبؽ ، ٌْؽ
ٍ بٌٔزٍا ، َ٤ٌٔر ، ٌَٔٓ ، خُبًٔ ،َٓبً ،ٍبًٔ 
، كٞٔؾٓ ، لٔؽا ، ل٤ٔؽ ،لٔؽ
 
محمد
 

---

50 
Badiiy arab tilida sodda gaplar ikkiga bo‟linadi: sodda yig‟iq ( ega va kesim 
) va sodda yoyiq gaplarga bo‟linadi(aniqlovchi, yuklamalar, hollar) dan iborat 
bo‟ladi. 
Agar fe‟l kesim bilan ifodalangan bo‟lsa, jumla fe‟lyi deyiladi, Masalan:
لّه تزً kataba Rashidun(Rashid yozdi. 
Agar kesim ism bilan ifodalansa ismiy gap deyiladi.Masalan:و٤جً ةبزٌُا\ al 
kitabu kabirun-bu kitob katta. 
Sodda ismiy gaplar 
Ismiy gaplarning hozirgi zamonida fe‟liy bog‟lovchi bo‟lmaydi: kesim so‟z 
boshida keluvchi ega bilan sonda ham kelishikda ham moslashadi.Agar kesim 
jinslarda o‟zgarsa, ega bilan jinslarda ham moslashadi.Ega-ot bilan ham, olmosh 
bilan ham ifodalanishi mumkin. Kesim odatda sifat, sifatdosh, ot, omoshlar va 
hakazo ismlar bilan ifodalanishi mumkin.Talaffuzga kelsak, ismiy darak gap 
so‟zning oxirida tovushni pasaytirib aytiladi.Masalan. 
ِْؼٓ ذٗا \Anta mu‟allimun \-. sen muallim.
خجُبٛخٔٛبك\Fotimatun tolibatun\-Fotima talaba qiz 
تُبٛ لّه\Rashidun tolibun \- Rashid talaba
خِٔؼٓ ذٗا\anti mu‟allimatun\-sen mu‟llimasan. 
َٓبػ ٞٛ\hua a‟milun\ -u ishchi 
خِٓبػ ٢ٛ\hiya a‟milatun\- ishchi ayol 
نٛ
ةبزًا \haza kitabun\-bu kitob 
حل٣وع ٙنٛ\hazihi jaridatun\-bu gazeta. 
ISMIY YOYIQ GAP 
Sodda gaplarda bitta yoki ikkita gapning bosh bo‟lagida aniqlovchi 
bo‟ladi.Bunda sodda ismiy gaplar mana bu qolip bo‟yucha joylashishi mumkin: 
ٜ٤ْٗ تُبطُا\at-tolibu nashitun\-bu talaba chaqqon.(sodda yig‟iq gap) 

---

51