Sharq tillari

ISMIY YOYIQ GAP 
ٜ٤ْٗ تُبطُا انٛ\haza t-tolibu nashitun\-bu talaba chaqqon 
ٜ٤ْٗ لٜزغُٔا تُبطُا\at-tolibu l-mujtahidu nashitun\- 
tirishqoq talaba chaqqon 
ٜ٤ْٗ ل٤ٜزغُٔا تُبطُا انٛ\haza at-tolibu l-mujtahidu nashitun\- 
bu tirishqoq talaba chaqqon.
ٜ٤ْٗ ةبّ لٜزغُا تُبطُا انٛ\haza at-tolibu l-mujtahidu shabbun nashitun
Bu tirishqoq talaba-chaqqon o'smir yigit.
Mashq ishlash.Matnni ko'chiring va o'zbek tiliga tarjima qiling.
Mashq ishlash.Matnni o'qing, ko'chiring va o'zbek tiliga o'giring.
ػُٞانٛ
 
ٙنٛ .وْثبٛ انٛ.
 ٙنٛ َٛ .خؽبَٓ ٙنٛ؟ٙنٛ بٓ.وزكك انٛ ؟انٛ بٓ.خظلؾٓ ٙنٛ.خؾَٔٓ
وف ٙنٛ َٛ.لا ؟حهبطَٓ
٣
 ؟ حل٣وع ّا خِغٓ ٙنٛا. ِْه يُمٝ خْ٣ه ٙنٛ. حوجؾٓ يِرٝوجؽ انٛ. ْؼٗ ؟خط
 ْؼٗ؟ػبجٖٓ انٛا.لؼوٓ انٛ.٢ٍوً انٛ. خٗايف ٙنٛ.لا خُٝبٛ انٛ.وزكك انٛ ؟وزكك ّا ةبزً انٛا .خههٝ ٙنٛ
نٛ .
ػبجٖٓا
 

دبًِٔ 
وزكك \daftarun\-daftar 
حوجؾٓ\mihbaratun\-siyohdon 
حوطَٓ\mistoratun\-lineyka 
خؾَٔٓ\mimsahatun\-(artadigan)latta 
خؽبَٓ\masahatun\-o‟chirg‟ich 
خِغٓ\majallatun\-jurnal 
خط٣وف\haritatun\-karta 
خْ٣ه \rishatun\-pero 
ِْه \qolamun\-qalam 

---

52 
خٗايف \hizanatun\-shkaf 
SO’ROQ GAPLAR (5-dars) 
 
So‟zlovchiniing noma‟lum narsa yoki hodisani bilish maqsadida savol bilan 
qilgan muroja‟atini ifodalovchi gaplarga so‟roq gap deyiladi va mana bu١أ
/ayyu?/- qaysi? خ٣ا -/ayyatu/ muannas jinsida-qaysi? ق٤ً /kayfa/-qanday,
؟ًْ
/kam/-qancha/ ٖٓ \man?\-kim? , بٓ \ma?\nima?, b) ravishlar
ٖ٣ا ayna?\-
qayerda?, ٢زٓ \mata?\-qachon?., v) yuklamalar َٛ \hal?\ -shundaymi? ا \a?\-mi?. 
so‟roq yuklamalaridan keyin kelgan gaplar, so‟roq gap deyiladi .Masalan: 
؟ انٛ بٓ \ma haza?\- bu nima? 
؟ٞٛ ٖٓ \man huva?\-u kim?
؟ْ٤ٍِ ٖ٣ا\ayna salimun?\-Salim qayerda? 
؟تٛم ٢زٓ\mata zahaba?\- u qachon ketdi? 
؟َٓبػ ٞٛ َٛ\hal huva a‟milun?\-u ishchimi? 
؟ػلاك ذٗاا \a‟a‟nta fallahun?\- u dehqonmi?
؟يُبؽ ق٤ً/kayfa holuka/-ahvoling qanday? 
؟ ىؤػ ًْ /kam umruka?/ - yoshing nechada? 
؟ ةبزً ١أ /ayyu kitadin?/-qaysi kitob? 
؟ 
خؼٓبع خ٣ا /ayyatu jameatin?/- qaysi universitet? 
Alternativ so‟roq gaplar َٛ \hal\ yoki ا \a\ bilan «mi» ma‟nosida keladi ّا 
\am\ va ٝا \av\ «yoki» ma‟nosidagi ko‟makchilar yordamida yasaladi.Masalan; 
؟ػلاك ّا ي٘ٛ َٓبػا\aa‟milun hunaka am fallahun?\-anaular ishchilarmi yoki 
dehqonlarmi?
٤ْٗ ٞٛ َٛ
؟لا ّا ٜ
\ hal huva nashitun am la?\ U chaqqonmi yoki 
yo‟qmi? ٍَٜ ٝا تؼٕ ًهلُا َٛ\ halid-darsu sa‟bun av sahlun?\ - Bu dars qiynmi 
yoki engilmi? 

---

53 
Bu so‟roq olmoshlarining oldiga turli old ko‟makchilar qo‟yilib, yangi ma‟nodagi 
so‟roq olmoshlari hosil qilinishini biz " " so‟roq olmoshi misolida ko‟rdik. Ushbu usul 
bilan boshqa so‟roq olmoshlaridan ham yangi so‟roq so‟zlari yasash mumkin: 
nima uchun 
؟ ْ ُ
+
ب ٓ
+
ٍ
Kimdan 
؟ َّٖٔ ٓ
+
ٖ ٓ
+
ٖ ٓ
Nima haqida 
؟َّْ ػ
+
ب ٓ
+
ٖ ػ
Kim bilan 
غ ٓ
؟ ٖ ٓ
+
ٖ ٓ
+
غ ٓ
Nima uchun 
؟ا مب ٔ ُ
+
ا مب ٓ
+
ٍ
Nimadan 
؟بَّٔ ٓ
+
ب ٓ
+
ٖ ٓ
Kimniki 
؟ ٖ ٔ ُ
+
ٖ ٓ
+
ٍ
qachonga 
؟٢ ز ٓ ٠ ُئ
+
٠ ز ٓ
+
٠ ُ ئ