«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi

Beshinchi paradigma sivilizatsiyalar taraqqiyotiga asoslangan paradigmadir. Garvard universiteti strategik tadqiqotlar markazi- ning direktori S. Xangtington «umuman insoniyat» yo‘q, faqat ma’lum iuda-xristianlik, islom dini, buddizm va shu kabi siviliza- tsiyalar mavjud. Eng katta xavfni mana shu sivilizatsiyalar o‘rtasi- da yuz beradigan harbiy nizolar tug‘diradi, deb hisoblaydi.

S. Xangtington o‘zining «Sivilizatsiyalar to‘qnashuvi» deb nomlangan maqolasida sivilizatsiyalarni eng yuqori darajadagi ijti- moiy-madaniy jamoalar deb atadi. S. Xangtington har bir siviliza- tsiyaga faqat uning o‘ziga yaqin bo‘lgan tarixiy taraqqiyot, din, til, urf-odatlarning umumiyligi, ijtimoiy institutlar bajaradigan vazi- falarning yaqinligi va boshqa xususiyatlar xosdir, deb ta’kidlagan.

Uning ta’kidlashicha, xalqaro munosabatlarda sivilizatsiya omilining ahamiyati borgan sari oshib boradi. Ushbu xulosa quyi- dagilar bilan asoslanadi:

1. 
   Sivilizatsiyalar o‘rtasida juda katta farqlar (uning asosini din tashkil etadi) mavjud. Ular siyosiy rejimlar o‘rtasidagi farqlardan ham kuchlidir.
   
2. 
   Turli xil sivilizatsiyalarga mansub xalqlar o‘rtasida o‘zaro aloqadorlik kuchayib bormoqda. Bunday holat sivilizatsiya doirasi- da o‘zlikni anglashning o‘sishiga olib kelmoqda.
   
3. 
   Dinning ahamiyati o‘sib bormoqda. Bunday holat ayrim hududlarda fundamentalistik shaklda namoyon bo‘lmoqda.
   
4. 
   G‘arbning boshqa mamlakatlarga bo‘lgan ta’siri pasaymoq- da. Bu holat o‘z xalqiga xos sivilizatsiya tomirlarini izlash jara- yonini kuchaytirmoqda.
   
5. 
   Kompromiss qarorlar qabul qilishda madaniy farqlarning roli iqtisodiy va siyosiy farqlarga nisbatan past bo‘lmoqda, ya’ni madaniy farqlar xalqlar o‘rtasidagi aloqalarga konservativ ta’sir ko‘rsatmoqda.
   
6. 
   Iqtisodiy mintaqaviylik kuchaymoqda. Bunda sivilizatsion omil — ko‘plab iqtisodiy tashkilotlar va integratsiyalashgan guruh- lar asosida yotuvchi madaniy-diniy o‘xshashlik hal qiluvchi ahamiyat kasb etmoqda.
   

Bilasizmi?



ko‘rsatuvchi xalqaro bank. 1990-yilda a’zo bo‘lgan 42 mamlakat hukumatlari tomonidan 10 mlrd ekyu mablag‘ bilan tashkil etilgan. 1991-yildan faoliyat olib boradi. Shtab-kvartirasi Londonda.
Yevropa Tiklanish va Taraqqiyot Banki (YTTB) (The Yuropean Bank for Rekonstruktion and Development) — Markaziy va Sharqiy Yevropa mamlakatlari, shuningdek, MDH ga a’zo mamlakat- larni iqtisodiy va ijtimoiy rivojlantirishga yordam

O‘zbekiston 1992-yil boshida YTTBga a’zo bo‘ldi va shu yili Toshkent shahrida uning vakolatxonasi ochildi. 1993-yildan O‘zbekistonda loyihalarni amalga oshirishda ishtirok eta boshladi.

YTTB Farg‘ona neftni qayta ishlash zavodini jihozlash (umumiy qiymati 81,5 mln ekyu); energetika ishlab chiqarish quvvatlarini oshirish va Sirdaryo GRES ining xalqaro andozalarga muvofiqligini ta’minlashga qaratilgan (umumiy qiymati 25,2 mln ekyu) va Toshkent xalqaro aeroportini ta’mirlash, shuningdek, xavfsizlikni oshirish uchun maxsus jihozlar sotib olish (umumiy qiymati 43,5 mln ekyu) loyihalarni amalga oshirish uchun kreditlar ajratdi. Hozirgi vaqtda O‘zbekistonda YTTB ishtirokida umumiy qiymati 1 mlrd AQSH dollaridan ortiq bo‘lgan 15 ta loyiha amaliyotga joriy etilmoqda (bunda bankning bevosita moliyalashdagi ulushi 597,7 mln AQSH dollariga teng).