Sharof Rashidov nomli Samarqand Davlat universiteti

MUAMMOLI VAZIYATLARNI QANDAY YARATISH KERAK

Qarama-qarshilik bog’lovchi havola muammoni o'rganish, shuning uchun bolaga savolni to'g'ri qo'yish muhimdir. Ko'pincha, tuzilishida butunlay boshqacha bo'lgan savollarni bolalarning o'zlari so'rashadi: "Nega mo'ynali kiyimlar isitilmaydi?"; "Nega o'simlik suv ichadi, lekin undan oqib chiqmaydi?"; “Nima uchun uy qurilishi tovuq qanotlari bor, lekin u uchib ketmaydi? "; "Nima uchun Yer dumaloq?" O'qituvchi bolalar qo'ygan muammolarni yozib oladi yoki yodlaydi va sinfda ularni butun guruhga murojaat qiladi. O'qituvchi bolalarni savolga javob izlashga, qarama-qarshilikka e'tibor berishga yo'naltirishi kerak, shunda u bola ongida mustahkamlanadi. to’g’ri yechim... O'qituvchi bolaga ma'lum bo'lgan ilmiy faktlar va hayotiy vaziyatlar o'rtasidagi qarama-qarshiliklarni ataylab shakllantiradi.

Muammoli o’qitish texnologiyasi bosqichlari:
Muammoli vaziyat
O’quv muammosi
O’quv muammosini yechish uchun izlanish
Muammoning yechilishi
Muammoli o’qitish texnologiyasi – o’quv mashg’ulotlarning turi bo’lib, unda pedagog tomonidan muammoli vaziyatlar yaratiladi va uni yechish uchun bolalarning mustaqil faoliyati yaratiladi .
Muammoli o’qitish texnologiyasi maqsadi – bilim,ko’nikma va malakalarga ega bo’lish. Mustaqil faoliyat usullarini o’zlashtirish. Bilim olish va ijodiy qobilyatlarini rivojlantirish.
Muammoli vaziyatlar yaratilishi metodik xususiyati – muammoni bayon etish, suhbatlar va muammoli o’yinlar, tadqiqot va tajriba ishlarida, muammoli topshiriqlar va masalalar yechish.
Muammolik darajasi – usullardan qat’iy nazar yuzaga keladigan, pedagog tomonidan yuzaga keltiriladigan va yechiladigan, pedagog tomonidan yuzaga keltiriladigan va bolalar tomonidan yechiladigan, muammolar va yechimlar mustaqil ravishda shakllanadigan.

Muammoli ta’lim mashg’ulotlarini tashkil etish va boshqarish

- O’quv fani va darslar mavzusini o’rgatishda ular bilan bog’liq muammoli masalalarni belgilash;
-Ulardan muammoli vaziyatlar xosil qilish va amalda foydalanishni oldindan rejalashtirib borish;
- O’quvchilarning tayyorgarlik darajasini xisobga olish;
- O’quvchilarning muammoni hal etishda yo’l qo’yayotgan xatolarini , ualrning sababini va xususiyatini ko’rsatish;
- Topshriqni va uni yechish uchun yetarli shartlarni aniq bayon qilish;
- Muammoli vaziyatdagi mavjud ziddiyatni ko’rsatish
-O’quvchilarning noto’g’ri taxminlari asosida chiqargan xulosalari oqibatini muhokama etib,to’g’ri yo’lni topishlariga ko’maklashish va boshqarish.