Sharobiddin tojiboyev, nasibaxon naraliyeva

Y ong‘oq m arsoninasi 
- 
M arsonina jugland es
yong‘oqning 
bargi, bandi va m evasi (po'chogMda) qora dogMar hosil qiladi. 
Uning sporalari odatda bargning orqasida hosil boMadi. Bizning 
sharoitim izda yong‘oq bu kasallik bilan k o ‘p kasallanadi.
Sferopsidlar (shartli) tartibi - Sphaeropsidales
Sferopsidlar 
tartibiga 
mansub 
zamburug Marda 
sporalar 
piknidalarda hosil boMadi. Ularni bevosita k o ‘rish mumkin.
Piknidiyalam ing k o ‘rinishi xaltachali zam burug‘dagi peritetsiy- 
larga bazan apotetsiylarga o ‘xshaydi. Piknidalar sharsim ondan nok 
k o ‘rinishigacha boMgan shakllarga ega. Piknidalar voyaga yetgan 
sari ulam ing ichida b o ‘shliq yuzaga kela boshlaydi. 0 ‘sha joyda 
konidiyalar yuzaga keladi. Konidiyalar rangsiz, rangli, bir, ikki yoki 
k o ‘p hujayrali boMadi.
Sferopsid zamburugMar saprofit, tekinxo‘r boMishi mumkin. 
K o‘pchiligi o 'sim liklam ing turli joylarida nekrozlar hosil qiladi,
212

---

u y r i m h o l l a r d a z a r a r l a n g a n q i s m i q u r i b q o la d i .
Fillostikta 
- 
Phyllostieta
turkumining zam burugiari yuksak 
o'sim liklarning barglarida, qisman novdasida qora xoshiyali 
doirasiinon, cho‘ziq yoki burchakli dog‘lar hosil qiladi. Zararlangan 
barg to'qim asi tushib ketadi, bu bilan barg teshikli b o ‘lib qoladi. 
Bunday kasallikni fillaktitozlar deb ataladi. Fillostikta danaldi 
o'sim liklar, texnika ekinlariga katta ziyon yetkazadi.
Septoriya 
- 
Septaria
turkumining zamburug1 larida konidiyalar 
biroz egik, ninaga o ‘xshashgan, rangsiz, ko ‘p sondagi to ‘siqli, yoki 
to'siqsiz bo'ladi.
Septoriyalar tekinxo'rlar bo'lib, o'sim liklarning turli qismlarida 
turlicha kattaliklar va ranglardagi dog‘lar hosil qiladi. Septoriya 
turkum ining zam burug‘lari kurrai zaminmiz b o ‘ylab keng tarqalgan, 
ular nam iqiimii sharoitlarda, ayniqsa k o ‘p uchraydi. Septoriya 
b u g ‘doydoshlar, m urakkabguldoshlar, labguldoshlar, ranoguldosh- 
lar, soyabonguldoshlar oilalarida ayniqsa ko ‘p uchraydi. Ular qo'z- 
g ‘atadigan kasallikni 
septorioz 
deb ataladi. Bu kasallikka qarshi 
kurash asosan ular qishlaydigan qoldiqni y o ‘qotish hisoblanadi.