Sharobiddin tojiboyev, nasibaxon naraliyeva

A K R A Z IY A L A R B O ‘L IM f - A C R A S IO M \ C O T A
A kraziyalar tabiatda keng tarqalgan, ularni o ‘rganish b o 'y ic h a
tadqiqotlar y o ‘q hisobi. U lar q u y id ag i u m u m iy tafsifga ega.
1. T anasisilindr shaklidagi fa g o tro f oziqlanadagan am yoba 
k o i'in ish id a. Farqli tom oni bitta k atta lappaksim on psevdopodiyga 
ega.
2. H arakatisitoplazm ani zarb bilan oldinga tashlash bilan r o ‘y 
beradi.
3. T anasini orqa qism ida qisqaruvchi vakuolasi bor. bu jo y d a 
m ayda, ipsim on p sevdopodiylar hosil b o ‘lishi m um kin.
4. K o ‘payishi - sporalar hosil qilishi bilan r o ‘y beradi. A yrim
turlarida xivchinli boqich aniklangan.
5. Jinsiy k o ‘payishi xali o ‘rganilm agan. Pushti akrazis turida 
(A crasis rosea) sporalar unib am y o b ag a aylanadi, ular bakteriyalar, 
achitqi zam b u ru g 1 zoosporalari b ilan oziqlanadi.
6. M itoz v a hujayrani b o 'lin is h i natijasida yuzaga kelganlaridan 
katta populyatsiya hosil qiladi.
7. N o q u lay sharoitda (o d atd a birdaniga r o ‘y berganda) 
am y obasistaga aylanadi. 
Q ulay sharoit paydo bo ‘ lishi bilan 
am yobalar 
p sev d o p lazm o d iy lar 
h o sil 
qiladi, 
ulardan 
pushti 
d araxtchagacha o 'x sh ash tu zilm a -
so ro ka ri
yuzaga keladi.
A kraziyalar ham m a jo y d a uchraydi. ular tuproqda, o 'sim lik
qoldiqlarida, ayniqsa hay v o n larn in g tezaklarida k o ‘p.
102

---

OPISTOKONTA - OPISTOCONTA
OLAMI - AMOEBOROE (MYXOBIONTA)
A m o e b o z o a oilasiga m ansub organizm larda tanasi bir yadroli 
am yoba k o 'rin ish id a ular psevdopodiyli yoki psevdopodiysiz b o 'lib
k o ‘p 
yadroli 
plazm odiy, 
psevdoplazm odiy 
yani 
am yobalar 
k o lo n iy asin i hosil qiladi. B u oilaga m ansub organizm lardan haqiqiy 
sh ilim sh iq lar - M y x o m y c o ta va distiostelalar - D ic ty o stelio m y co ta 
h aqida m a ’lum otlar keltiram iz.