Sharobiddin tojiboyev, nasibaxon naraliyeva

Xivchin apparati. 
K o ‘rinadigan xivchinlari 1, 2, 3, 4 va 7 ta 
b o iis h i „mumkin. xivchinlar hujayraning oldingi toroonidagi 
k olbasim on o ‘yik halqum dan chiqadi. E vglenalarda k o ‘pincha 
ikkita b ir xil uzunlikda b o im a g a n xivchin m avjud: bittasi oldinga 
(oldingi, yelka, dorsal tom ondagi) - ikkinchisi - orqaga (orqa, 
qorin, ventral tom ondagisi) y o ‘nalgan. X ivchin ichida о ‘ram a 
m avjudligidan y o ‘g ‘onlashgan, shu boisdan boshqa eukariotlar 
s u v o ‘tlardagidan sezilarli k o ‘rinadi. E vglenalarning xivchinlari 
eukariotlar aksonem alariga aynan o 'x sh a sh keladi.
E vglenalarning 
y o ru g iik n i 
sezadigan 
ikkita: 
birinchisi 
paraflagellat tana 
(parabazal shishm a) fotoretseptorlikni bajaradi. 
Ikkinchisi - k o ‘zcha (stigm a), u m em branali 50-60 globuladan 
iborat. 
G lobulalardagi 
astaksantin 
yoki 
exinenon 
k o ‘zchaga 
p u shti-kizil rang beradi.
H ujayra p o‘sti. 
E vglenalarda hujayra p o ‘sti 
pellikula 
deyiladi. 
K im y o v iy tarkibi 70-80% oqsildan ham da lipidlardan va uglevod- 
lardan iborat. Pellikulasi qalin evglena s u v o ‘tlari evglenasim on 
h arak atlan a olm aydi. B unday qattiq pellikula 
Lepocinelis, Phacus
v a ayrim lari 
euglena 
turkum lariga xos. Pellikulani ostida ayirish 
o rganellalari - shilim shiq tan a v a m ukotsistlar joylashadi. S hilim ­
sh iq tan alar 
Colacium 
turkum ida subtratga birikadigan band, 
Strombomonas, Trachelomonas 
turkum larida uych a yaratishda 
ish tiro k etadi. E vglena su v o ‘tlarsista va palm ello id holatni hujayra 
atro fid a qavatli shilliq o ‘ram a hosil qiladi.
Ascoglena, Trachelomonas, Strombamonas 
turkum larida uycha 
hosil b o ia d i. U nda m onadlar bem alol jo y lash ad i. U ychaning oldin­
gi to m o n id a xivchin, k o ‘p ay g an d a yangi yosh hujayra chiqadi. 
U y ch a rangsizdan to ‘q jig arra n g ach a b o ia d i. B u tem ir va m arganets 
oksidlarini t o ‘planishi bilan b o g iiq .
97

---

f 
i:v ■
■
■
■
'■
■
■. ■' 
" 
.. ■
 У:-\:.ЦЖ&
"Ж-:' 
' ''$
\
:
т
т