Shańaraq, máhálle, oqıw orınlarınıń birgelikte islesiw

Paydalanılǵan ádebiyatlar

1. 
   Jo‘raevA.J. Tarbiyaviy darslarni o‘tish.T.:―O‘qituvchi,1994.
   
2. 
   Mavlonova,R, Raxmonqulova.N, Normurodova.B. ―Tarbiyaviy ishlar metodikasi – T.: ―Tib-kitob, 2010.
   

6-ózbetinshe jumıs
Tema: Miynet tárbiyasın sińdiriwde topar basshısınıń tutqan ornı

Insan iskerliginiń tiykarǵı túri miynet, átirap - ortalıqtı ózlestiriw, qurıw arqalı da social, da jeke mútajliklerin qandiradi. Sol sebepli miynetke quramalı social hádiyseler retinde qaraladı. Ǵárezsizlik milliy kadrlar tayarlaw kólemi hám sapasın asırıwdı talap qılıp atır. Iri kárxanalarda milliy kadrlardıń kamligi jetik qánigelerdiń migratsiyasi bul mashqalaǵa mámleket kózqarasınan saldamlı jantasıwdı talap etpekte.

Jaslar miynetiniń mazmunı mámleket aldında, social siyasiy hám ekonomikalıq wazıypalar, wálayat hám rayonlardaǵı kadrlarǵa bolǵan mútajlik, oqıw orınlarınıń ishki múmkinshilikleri hám talapları tiykarında belgilenedi. Áwele, balalar tálim processinde miynet haqqında dáslepki bilim hám qıyallarǵa iye boladılar. Oqıw da miynet ekenligin túsinip aladılar. Oqıw rejesine kiritilgen miynet sabaqlarında bolsa miynet qılıw ilmiy tájriybelerin iyeleydiler. Bul processda óz miynetleriniń nátiyjelerin kórip zavqlanadilar hám jáne de jaqsılaw miynet etiwge háreket etediler. Miynet qılıw processinde klasstan hám mektepden tısqarı miynet, óz - ózine xizmet etiw miyneti, social paydalı miynet túrinde aktiv qatnasadı hám shiniǵadı. Pedagogika páni miynet tárbiyasın shólkemlestiriwde qoyıp atırǵan talaplar tómendegiler:
-miynettiń social etikalıq áhmiyetine bólek itibar beriw;
-miynet oqıwshınıń jası, turmısı tájiriybesi hám múmkinshiliklerine uyqas bolıwı ;
-oqıwshılardıń miynet xızmetleri dóretiwshilik xarakterde bolıwı ;
-waqıtında túrli kásipler haqqında maǵlıwmatlar berip barılıwı ;
-miynet ahllari menen mudami sáwbet hám ushırasıwlar shólkemlestiriw.
Miynet tárbiyası pán tiykarların úyreniw processinde oqıwshılardıń alǵan bilimleriniń anıq maqsetke jónelgenligi, islep shıǵarıw procesiniń ilimiy tiykarların, bilim hám kásiplik qızıǵıwshılıqlardı názerde tutadı.
Miynet insandı úsh báleden: júrek qısılıwı, etikalıq buzılıw, mútájlikdan saqlaydı. Miynet etpegenlerge, miynetti sevmaganlarga, basqalar miynetin tatimoqchi bolǵanlarǵa unamsız munasábetlerdi «Biykardan quday biyzar», «Tekunxo'rga shápáát joq», «Baxıt jalqawǵa biygana» sıyaqlı naqıllarda, bir qansha xikmatlarda óz hákisin tapqan. (Mısalı : «Jalqaw qosjaqpaslar eki perzent jetiwtiradilar: zorlik, baxtı qaralıq», «Miynetti jaxsı kórgen hár kisi hár túrli noqobil jumıslardan qısınbaydi» hám x. k). Túrli kásiplerge miyir-muhabbat tárbiyalawda kásip-xunar tańlawǵa jibesh zárúrli áhmiyetke iye boladı. Oqıwshılardı kásip tańlawǵa jibesh bul jas áwladtı xalıq xojalıǵı hám mádeniyatınıń eń zárúrli tarmaqları menen xalıq xojalıǵı hám mádeniyatınıń ayırım kásiplerge mútajlikleri menen tanıstırıwǵa muwapıq ibarat esaplanadi. Oqıwshılardı kásip tańlawǵa jibesh sisteması óz ishine kásibi tiyisli informaciya, maslaxatlar kásiplerdi tańlaw hám kásibi iykemlesiw kiredi.
Tálim-tárbiyanıń basqa formaları sıyaqlı estetik tárbiya da óz dıqqat qoyıwın jalǵız adamǵa hám social gruppaǵa qaratadı. Estetik tárbiya da ulıwma insanıylıq hám milliy kadriyatlarni qarar tabıwǵa xızmet etedi. Ekenin aytıw kerek, tárbiya insan sanasına xatti-háreketine, turpayına tásir ótkeziwin Óz aldına maqset hám wazıypa etip qóyadı. Estetik tárbiya da áne sol ulıwma maqset hám wazıypalardı strukturalıq bólegi retinde ámel etip, tariyxıy social jixatdan áhmiyetke iyelik etiw xodisa ańlatadı.
Ózbekstan mustasil mámleket bolıp, qarar tapıp atırǵan házirgi waqıtta estetik tárbiyanıń mavqiei taǵı da artıp baraveradi. Mustasillik sharayatında insan faktorınıń artıp barıwı ushın shárt-shárayatlar kórilip, ómirdiń barlıq tarawlarında iskerlik kórsetip atırǵan adamlardıń iygilikli paziyletleri sanalılıǵı aktivligi dóretiwshilik jaratıwshı qábileti sezilip turıptı.